Πώς να καταβροχθίσετε μια χώρα

του Κώστα Λουλουδάκη (Ιουλιανος)

Η πτώση του Τείχους ήταν ένα καταλυτικό γεγονός, που επέτρεψε στην Γερμανία να ανασάνει τον καθαρό, από κομμουνιστικούς βάκιλους, αέρα της επανένωσης και όλο τον πλανήτη να ανακουφίζεται από το «τέλος της Ιστορίας» με την έννοια της εξελικτικής διαδικασίας και τον θρίαμβο της «ορθότητας της φιλελεύθερης δημοκρατίας». Αυτά τα έγραψε το 1989, αμέσως μετά την πτώση του Τείχους  σε ένα άρθρο του στο περιοδικό National Interest  και τα επανέλαβε το 1992 στο βιβλίο του με τίτλο «The End of History and the Last Man»,  ο νεοφιλελεύθερος στοχαστής Francis Fukuyama.

Ούτως ή άλλως, όλες οι «πληροφορίες» παρουσιάζουν τα κράτη της «άλλης» μεριάς του «σιδηρούν παραπετάσματος» ως ολοκληρωτικά, απολυταρχικά υπερ-κράτη, που δρούσαν αρνητικά σε κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα: δεν επιτρεπόταν αυτό, απαγορευόταν εκείνο, δεν είχαν το άλλο, τρώγανε στα συσσίτια, τους παρακολουθούσαν νυχθημερόν ανελέητοι επόπτες και μοχθηροί κατάσκοποι.

Ένα προσθετό χαρακτηριστικό αυτής της προσέγγισης είναι, πως παρουσιάζει τα σοσιαλιστικά κράτη ως ενιαία, μονοκόμματα και στάσιμα.   

Μακάρι να ήταν έτσι!

Η ηλιθιότητα του bitcoin

Ελάχιστες φορές στην ζωή μου απέφυγα να εμπλακώ σε κάποια συζήτηση. Κι αυτές αφορούσαν μόνο περιπτώσεις όπου ήξερα πως η άποψη που θα διατύπωνα θα στενοχωρούσε κάποιον στην παρέα, τον οποίο δεν ήθελα να στενοχωρήσω. Όμως, πολλές φορές το αντικείμενο της συζήτησης με εκπλήσσει, καθώς υποδηλώνει ένα επίπεδο άγνοιας που ενδόμυχα πιστεύω πως δεν ταιριάζει σε μια εποχή όπου κατακλυζόμαστε καθημερινά από έναν τεράστιο όγκο πληροφοριών. Τέτοιας μορφής ήταν η έκπληξη που ένοιωσα χτες το απόγευμα, όταν ο συνάδελφος με ρώτησε με απολύτως σοβαρό ύφος: «Θοδωρή, τι γνώμη έχεις για το bitcoin;».

Προσέξτε ότι η ερώτηση δείχνει πεντακάθαρα πως ο συνάδελφος γνώριζε το bitcoin. Ήξερε ότι πρόκειται για ένα ψηφιακό νόμισμα (κρυπτονόμισμα, όπως αποκαλείται), το οποίο γεννιέται από το πουθενά και δεν αντιπροσωπεύει κάτι χειροπιαστό. Για την γνώμη μου ενδιαφερόταν. Του την είπα. Και λέω να την γράψω κιόλας, ώστε να μπορώ να παραπέμπω εδώ όποιον άλλο με ρωτήσει το ίδιο πράγμα στο μέλλον, επειδή πάντα θα βαριέμαι να απαντώ σε κουτές ερωτήσεις.

Διαχρονική εξέλιξη της τιμής του bitcoin

Σπαστικές σακούλες, πλαστικές ζωές και η οικολογική στροφή του καπιταλισμού

 

Νικόλας Γκίμπης

Είναι πλέον γεγονός, βρισκόμαστε ένα βήμα πιο κοντά στη σωτηρία του πλανήτη. Η Greenpeace στέλνει ευχαριστήριες επιστολές στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι επαγγελματίες περιβαλλοντολόγοι στρώνουν τις γραβάτες τους και αυτοσυγχαίρονται για την εγκυρότητα των προβλέψεων τους, οι κομματικοί μηχανισμοί της οικολογικής ιδεολογίας πανηγυρίζουν για τη νίκη τους, οι ευαίσθητοι μαραθωνοδρομείς και λοιποί αθλητικοί τύποι ανακουφίζονται μπρος στο άκουσμα της είδησης: τέρμα πια οι πλαστικές σακούλες απ’ τις ζωές των πολιτών, «no pasaran» σ’ αυτόν τον ρατσισμό κατά της μητέρας γης! Κάλλιο αργά παρά ποτέ βέβαια, αλλά ως εδώ και μη παρέκει, οι ένοχοι πρέπει να πληρώσουν γι’ αυτό το πλανητικό έγκλημα, δε γίνεται να τους αφήνουμε να κυκλοφορούν ελεύθεροι χωρίς να τιμωρηθούν, να τους ξηλώσουμε τις τσέπες και να τους αδειάσουμε μέχρι και το τελευταίο σεντ την ώρα του λογαριασμού για το shopping therapy.

Τα πληκτρολόγια των διαμορφωτών της κοινής γνώμης έχουν πάρει φωτιά, η κοινωνία του θεάματος ολημερίς προσπαθεί να καταπραΰνει το άγχος των πολιτών μπρος στο ενδεχόμενο μιας τέτοιας σημαντικής απώλειας, υπενθυμίζοντας πως το οικολογικό look θα είναι από ‘δω και στο εξής της μόδας και με σφραγίδα υπουργείου, συν του ότι όσοι επιλέξουν να είναι «in» τότε θα τύχουν και ευνοϊκότερης μεταχείρισης μέσω της φορο-αποφυγής, αλλά, κι απ’ την άλλη, αν θέλετε να υιοθετήσετε μια άλλη στάση ζωής ή να διατηρήσετε τις ίδιες, παλιές, καλές σας συνήθειες απέναντι στο περιβάλλον, το κόστος θα είναι μερικά μόνο σεντ, άσε που στα Lidl ήδη την πληρώνατε τη σακούλα οπότε δεν θα υπάρξει καμία διαφορά στα καθημερινά σας ψώνια. Οι έμποροι και οι καταστηματάρχες, υπό τον φόβο της μείωσης των πωλήσεων, κατορθώνουν και να χρεώσουν στις αποδείξεις το πέναλτι της σακούλας ως δήλωση απόλυτης υποταγής στο κράτος, αλλά και δε ζητούν απ’ τους πελάτες να πληρώσουν το πρόστιμο ως ένδειξη μεγαλοψυχίας, ενώ οι εργαζόμενοι στον τομέα των πωλήσεων οφείλουν να ρωτούν εφεξής τους καταναλωτές αν χρειάζονται σακούλα ακόμα κι αν οι τελευταίοι αγοράσουν απλώς ένα μπουκάλι νερό ή ένα κουτί με τσίχλες. Μπορεί τα αποτελέσματα στις χώρες του Βορρά να είναι εκπληκτικά με την εφαρμογή τέτοιων μέτρων, καθώς προϋποτίθεται μια μάζα αποχαυνωμένων ενοχικών για να εφαρμοστούν, μπορεί να θαυμάζουμε τους Ιρλανδούς και να φθονούμε τους Βέλγους για την πράσινη συνείδησή τους, όμως στην ελληνική της εκδοχή, η ποινή για τη χρήση της σακούλας γίνεται περισσότερο αντιληπτή ως ένα μέσο ώστε να βοηθήσουμε το κράτος να συγκεντρώσει κάποια χρήματα για την οικονομική του ενίσχυση και με τα κέρδη αυτού του τζίρου να είναι σε θέση να αποπληρώσει τα χρέη του ώστε να φέρει την οικονομική ανάπτυξη. Σε καμία των περιπτώσεων όμως, αν δεν θέλουμε να είμαστε απροκάλυπτα υποκριτές, δε μπορεί να γίνεται λόγος για μια προσπάθεια συμφιλίωσης ανθρώπου και φύσης.

Ο Καπιταλισμός σού πάει πολύ

Αηδιάζω με όσους ειρωνικά λένε "και οι άνεργοι τι κάνουν; Γιατί δεν κατεβαίνουν στους δρόμους; Γιατί δεν επαναστατούν;".

Για να λες κάτι τέτοιο σημαίνει ότι έχεις βολέψει την κωλάρα σου κάνοντας κάργα υποχωρήσεις για μία σύμβαση εργασίας στον ιδιωτικό τομέα ή ότι την ημέρα της συνταξιοδότησής σου από τον δημόσιο τομέα θα αποχωρήσεις μαζί με την καρέκλα, που έχει γίνει το έξτρα μέλος του σώματός σου.

Ούτε μία φορά βέβαια δεν πέρασε από τον βλαμμένο εγκέφαλό σας ότι αν ΟΛΟΙ εσείς οι εργαζόμενοι αρνούσαστε να εργάζεστε με τον πρώτο νόμο που βάλλονταν τα εργασιακά-ανθρώπινα δικαιώματα ΟΛΩΝ και η στέρηση του δικαιώματος του πολίτη να εργάζεται και όχι να βολεύεται προσωπικώς, τότε τα πράγματα θα ήταν αλλιώς.

Θέλετε λοιπόν, μία εξέγερση ανθρώπων οι οποίοι ήδη δεν κάνουν βήμα πίσω κι ας πεινάνε μπας και να προστεθούν περισσότερα στα δικά σας δικαιώματα χωρίς να κουνήσετε το δάκτυλό σας.

Πάρτε το χαμπάρι, λαπάδες. Έγινε προνόμιο η εργασία από την ώρα που υπογράφηκε το 1ο Μνημόνιο και μόνο όσοι έχουν εύκολη την προσαρμογή σε κάθε νόμο και σε κάθε καθεστώς μπορούν να το έχουν. Είστε προνομιούχοι και όχι εργαζόμενοι.

Μην νομίζετε δηλαδή ότι είστε κάτι λιγότερο από αυτούς που σας πληρώνουν, είτε πολλά και σίγουρα, είτε λίγα και μη σίγουρα.
Φταίει ο Καπιταλισμός; Αλήθεια;

Να μην μας τρομάζουν τα ρομπότ αλλά ο καπιταλισμός,έλεγε ο Stephen Hawking

 

Ο επιστήμονας σχολίασε την τάση αυτοματοποίησης - μηχανοποίησης της παραγωγής, σε διαδικτυακή «Ask Me» συνέντευξη στο ιστότοπο Reddit. Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, σε μερικές δεκαετίες τα ρομπότ μπορεί να είναι και φθηνότερα και πιο αποδοτικά στην εργασία από ό,τι είναι οι άνθρωποι, κάτι το οποίο θα οδηγήσει την μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων στην ανεργία.

Φωτο: ©Reuters

Ποιός θα διαχειρισθεί και θα αποφασίσει για τη διανομή του παραγόμενου πλούτου;

Ο Στίβεν Χόκινγκ πίστευε ότι ένα τέτοιο μελλοντικό σενάριο δεν θα οδηγήσει στην ευημερία των πολιτών, αλλά σε οικονομική ανισότητα, η οποία όπως δήλωσε, τον ανησυχεί περισσότερο από την τεχνητή νοημοσύνη, επισημαίνοντας ότι το ζήτημα είναι ποιος θα καρπώνεται τον παραγόμενο πλούτο. Όπως σημείωσε η τάση είναι υπέρ του σεναρίου ο ιδιοκτήτης της μηχανής να καρπώνεται τον πλούτο που παράγεται. Η παραγόμενη νέα υπεραξία θα οδηγεί σε πλούτο που ανήκει θεωρητικά σε όλους τους πολίτες

«Αν οι μηχανές παράγουν όλα όσα χρειαζόμαστε το αποτέλεσμα θα εξαρτηθεί από το πως όλα αυτά θα μοιράζονται στους ανθρώπους. Θα μπορούσαμε να ζούμε ευτυχισμένοι εάν ο πλούτος που παράγει η μηχανή μοιράζεται σε όλους, ή θα μπορούσαμε να καταλήξουμε φτωχοί εάν οι ιδιοκτήτες της μηχανής συγχωνεύσουν τα κέρδη τους ενάντια στην αναδιανομή του πλούτου. Μέχρι στιγμής, η τάση είναι υπέρ της δεύτερης επιλογής, με την τεχνολογία να αυξάνει την ανισότητα» δήλωσε χαρακτηριστικά

Πωλούνται οι Νεκροί;

Όταν τελειώσεις την ανάγνωση αυτού του κειμένου, θα έχεις ένα διαπεραστικό αίσθημα ενοχής γιατί θα έχεις καταλάβει την βαθιά αλλοίωση της ζωής σου.

Μεγαλοστομίες θα πεις…

Καλά, θα περιμένω να φτάσεις στην τελευταία λέξη.

Όταν αποδέχτηκες τις καπιταλιστικές συνθήκες ζωής, φαντάστηκες ποτέ ότι θα υπήρχαν εταιρείες θα εμπορευόταν τον θάνατο και θα εξασφάλιζαν ικανοποιητική κερδοφορία;

Όχι, θα απαντήσεις.

Και είναι σίγουρο, καθώς είσαι ανίκανος να δεις πέρα από το προφανές, πως ούτε στα χειρότερα παραληρήματά σου υπέρ του καπιταλισμού δεν θα μπορούσες να πιστέψεις ότι ο θάνατος ενός συνανθρώπου σου θα ήταν το τίμημα της οικονομικής επιτυχίας σου.

Παρόλα αυτά, παρακαλώ, προετοίμασε το μυαλό σου γιατί θα σε βάλω να καταδυθείς στο βόθρο της ελεύθερης αγοράς και της επιχειρηματικής αποδοτικότητας, δηλαδή, σε αυτά τα αρπακτικά και σαρκοβόρα ζώα που θρέφονται με λίβρες ανθρώπινης σάρκας.

Ας στήσω, λοιπόν, τον αρμό της πλοκής αυτής της αφήγησης με ένα ερώτημα: Τι ξέρεις για τα επενδυτικά πακέτα «viatical industry» και «corporate-owned life insurance»;

Παράνοια

Υποθέτω πως εκείνο που εκνευρίζει περισσότερο τους νοήμονες περί την οικονομία, είναι η επιμονή των οπαδών τού νεοφιλελευθερισμού στην απόλυτη ελευθερία της αγοράς. Αυτή η θεοποιημένη ελευθερία είναι η ρίζα όλων των νεοφιλελεύθερων θεωριών, από τον Σούμπετερ μέχρι τον Χάγιεκ και τον Φρήντμαν, όπως την περιγράψαμε στην "Ανατομία του νεοφιλελευθερισμού".

Στην πραγματικότητα, από την πρώτη υιοθέτηση των νεοφιλελεύθερων θέσφατων κατά την δεκαετία τού 1980 στις ΗΠΑ του Ρόναλντ Ρέηγκαν και στην Μεγάλη Βρεττανία τής Μάργκαρετ Θάτσερ μέχρι σήμερα, το μόνο που προκύπτει ως αποτέλεσμα είναι η παράνοια των αγορών και, κατ' επέκταση, η αλλοίωση της λειτουργίας τους, η οποία δημιουργεί τερατογενέσεις και οδηγεί με βεβαιότητα στην καταστροφή του μηχανισμού που δόμησε ο καπιταλισμός μέσα στο διάβα των τριών τελευταίων αιώνων. Είναι δε απορίας άξιο πώς οι υποστηρικτές του νεοφιλελευθερισμού δεν αντιλαμβάνονται αυτή την παράνοια και επιμένουν να εκλαμβάνουν ως όραμα τον εφιάλτη που γέννησαν σε ΗΠΑ και Μεγάλη Βρεττανία ο ρεηγκανισμός και ο θατσερισμός.

Η βασική αιτία της παράνοιας των αγορών είναι η θεοποίηση του χρηματοπιστωτικού συστήματος και η απόλυτη επικράτησή του επί της πραγματικής οικονομίας, δηλαδή επί της παραγωγής που υλοποιείται στον πρωτογενή και -κυρίως- τον δευτερογενή τομέα. Πραγματική οικονομία υπάρχει στα εργοστάσια όπου παράγονται προϊόντα που ικανοποιούν πραγματικές ανθρώπινες ανάγκες, όχι στα γραφεία όπου διακινούνται χρηματοοικονομικά παράγωγα. Εφ' όσον, λοιπόν, ο καπιταλισμός έφτασε στο σημείο να νοιάζεται περισσότερο για την ανάπτυξη των παραγώγων παρά για την πραγματική οικονομία, όχι μόνο δεν πρέπει να μας εκπλήσσει η αδυναμία ανάκαμψής του από τις κρίσεις του αλλά ίσως πρέπει να προετοιμαζόμαστε και για την κατάρρευσή του.

Με τα χρήματα των άλλων

«Το πρόβλημα με το σοσιαλισμό είναι πως τελειώνει όταν τελειώσουν τα χρήματα των άλλων».
Είναι η φράση ευαγγέλιο που ξεστόμισε η Μάργκαρετ Θάτσερ, μόλις ξεμπέρδεψε με τους ανθρακωρύχους.

Αρέσουν πολύ τα λόγια αυτά, στους φιλελέδες που την λάτρεψαν.

Η μακαρίτισσα -να αναπαύεται η φιλελεύθερη ψυχή της, εκεί ψηλά που βρίσκεται-δεν είχε σε αυτό άδικο.

Γιατί σοσιαλισμός με δανεικά και αγύριστα, δεν μπορεί να περπατήσει.

Όταν στερέψει η δεξαμενή των χρηματοδοτήσεων από τους τρίτους, μπορούν να στάζουν παροχές οι κρουνοί της δημόσιας παιδείας, της υγείας και της πρόνοιας;

Όχι, βέβαια. Πώς θα πληρωθούν οι δάσκαλοι και οι γιατροί;

Από πού θα πάρουν επιδόματα οι άνεργοι;

Με τι χρήματα θα κτιστούν εργατικές κατοικίες;

Και πώς να έχει άδικο η αείμνηστη, όταν κοτζαμάν- έτσι προφέρεται στα πειραιώτικα, και όχι κοτζάμ- Άδωνις Γεωργιάδης μας έδωσε με γραπτό του μήνυμα να καταλάβουμε ότι πρέπει να αγιάσει το στόμα της;



Η βαρώνη, αυτή που μαζί τον Ρήγκαν, έγιναν μπαρμπέρηδες στου κασίδη το κεφάλι, δηλαδή στους λαούς τους πάνω, σίγουρα θα πίστευε, ότι το καλό με τον καπιταλισμό είναι πως αρχίζει με τα χρήματα των άλλων.

Το DNA των φτωχών και οι δημοκρατίες της Wall Street

«Όσοι πλουτίζουν πιθανότατα συγκαταλέγονται στους πλέον έντιμους ανθρώπους της κοινωνίας. Θα σας το πω ξεκάθαρα: Οι 98 στους 100 πλούσιους της Αμερικής είναι έντιμοι.

Γι’ αυτό είναι πλούσιοι. Γι’ αυτό τους εμπιστεύονται χρήματα. Γι’ αυτό δημιουργούν τεράστιες επιχειρήσεις και βρίσκουν πολλούς ανθρώπους πρόθυμους να εργαστούν γι’ αυτούς. Επειδή είναι έντιμοι.

Εκφράζω συμπάθεια για τους φτωχούς, όμως οι φτωχοί που αξίζουν τη συμπάθεια μας είναι ελάχιστοι. Είναι λάθος να συμπονούμε κάποιον που έχει τιμωρήσει ο θεός για τις αμαρτίες του. Ας θυμόμαστε ότι κάθε φτωχός στην Αμερική περιήλθε σ’ αυτή την κατάσταση εξαιτίας των ελαττωμάτων του.»

Αυτό το απόσπασμα ομιλίας θα μπορούσε να θεωρηθεί σύγχρονο, αν δεν περιείχε τη φράση «που έχει τιμωρήσει ο θεός για τις αμαρτίες του». Ένας νεοφιλελεύθερος δεν θα μιλούσε για τον θεό, αλλά μόνο για την τεμπελιά και την ανικανότητα (και λοιπά ελαττώματα) κάποιων ατόμων -που συνήθως εκμεταλλεύονται το κοινωνικό κράτος και σπαταλάνε τα επιδόματα.

~~

Αυτή η φράση «περί εντιμότητας των πλουσίων» ειπώθηκε απ’ τον νομικό, ιερέα και συγγραφέα Ράσελ Κόνγουελ, στα χρόνια που ακολούθησαν τον Αμερικανικό Εμφύλιο (μετά το 1865), στις διαλέξεις που έδινε σε όλη τη χώρα, μιλώντας σε εκατομμύρια ακροατές για το δίκιο των πλουσίων και την ανικανότητα των φτωχών.

Στον 19ο αιώνα ο καπιταλισμός αντιλήφθηκε ότι δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει τα κοινωνικά κινήματα, τις απεργίες, τις εξεγέρσεις, τη δυσαρέσκεια των φτωχών όπως οι προκάτοχοι βασιλιάδες και φεουδάρχες (το Κομμουνιστικό Μανιφέστο εκδόθηκε το 1848 κι ο αναρχισμός του Μπακούνιν «ιδρύθηκε» το 1870).

Γράφει ο Χάουαρντ Ζιν:
«Η επιβολή ελέγχου στη σύγχρονη εποχή απαιτούσε κάτι περισσότερο απ’ τη βία και τους νόμους.
Απαιτούσε να διδαχθεί ο πληθυσμός ότι όλα έβαιναν καλώς. Έτσι τα σχολεία, οι εκκλησίες και τα λαϊκά αναγνώσματα δίδασκαν ότι το να είναι κάποιος πλούσιος αποτελούσε σημάδι ανωτερότητας κι ότι η φτώχεια ήταν σημάδι προσωπικής αποτυχίας.»

Οι τσούχτρες του καπιταλισμού

Συντάκτης: Περικλής Κοροβέσης

Ο Κορινθιακός Κόλπος είναι μια μικρογραφία της Μεσογείου. Και οι δύο θάλασσες έχουν μια στενή φυσική είσοδο και μια τεχνητή έξοδο. Κλειστές θάλασσες και οι δύο, άρα εκτεθειμένες στις περιβαλλοντικές καταστροφές. Ο Κορινθιακός Κόλπος διαθέτει σπάνια προστατευόμενα οικοσυστήματα, όπως οι «κήποι» των κοραλλιών, τα υποθαλάσσια λιβάδια της Ποσειδωνίας, που συνθέτουν ένα πανέμορφο τοπίο στον πυθμένα. Εδώ βρίσκουν καταφύγιο τα τέσσερα είδη δελφινιών της Ελλάδος.

Κανονικά αυτή η υπερευαίσθητη θάλασσα θα έπρεπε να προστατεύεται με δρακόντεια μέτρα γιατί μολύνεται εύκολα εξαιτίας της αργής ανανέωσης των υδάτων της. Αλλά το κέρδος δεν έχει οικολογικές ευαισθησίες. Η «Αλουμίνα» εδώ και πενήντα χρόνια απορρίπτει την κόκκινη λάσπη της σ’ αυτή τη «λίμνη» και έχει καλύψει το 12% του πυθμένα του Κόλπου.

Αυτή η λάσπη είναι ένα επικίνδυνο δηλητήριο που αποτελείται από βαρέα μέταλλα, φυσικά ραδιενεργά συστατικά και πολλές άλλες επικίνδυνες καρκινογόνες ουσίες, σύμφωνα με τον καθηγητή Υγιεινής του Πανεπιστημίου Πατρών Απόστολο Βανταράκη.

Ο Κορινθιακός Κόλπος είναι μία από τις πιο σεισμογενείς περιοχές της Ελλάδας. Αν ενεργοποιηθεί το ρήγμα του και διασκορπίσει αυτή τη λάσπη, ο Κορινθιακός θα πεθάνει για πάντα. Εχει στα σπλάχνα του μια ωρολογιακή βόμβα που δεν ξέρουμε πότε θα εκραγεί. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πεθαίνει αργά αργά. Στον Κορινθιακό καταλήγουν τα αστικά λύματα χωρίς βιολογικό καθαρισμό.

Τα απόβλητα των ελαιοτριβείων μολύνουν τη θάλασσα με τα οξέα τους, που είναι αδιάλυτα στο νερό. Η άλλη πληγή είναι τα πλαστικά που διασπώνται σε μικροσκοπικά κομμάτια, μη ορατά από το μάτι και καταλήγουν στον άνθρωπο, μέσω της τροφικής αλυσίδας, δηλαδή από τα ψάρια που τα έχουν προσλάβει. Τέλος, έχουμε την υπεραλίευση με ανεμότρατες, τράτες και βιτζότρατες. (Οι τελευταίες είχαν απαγορευτεί. Αλλά ο οικολόγος υπουργός Ευάγγ. Αποστόλου τις επανέφερε ως αριστερές, που είναι καλύτερες από τις προηγούμενες που ήταν δεξιές).

Τα αποθέματα των ψαριών έχουν μειωθεί δραματικά. Μέσα σε δύο χρόνια (2009-2011) είχαν εκβρασθεί 25 νεκρά δελφίνια λόγω της έλλειψης τροφής και της ρύπανσης από χημικά και βαρέα μέταλλα. Φυσικό επακόλουθο να επελάσουν οι τσούχτρες, που απ’ ό,τι φαίνεται εγκαταστάθηκαν μόνιμα στον Κορινθιακό και τον έκαναν ακατάλληλο για κολύμβηση.

Οι λίγοι θαρραλέοι που το τολμούν, το πληρώνουν με ένα οδυνηρό τσίμπημα τσούχτρας. Αλλοι παθαίνουν αλλεργικό σοκ και αν δεν διακομιστούν ταχύτατα στο νοσοκομείο κινδυνεύουν να πεθάνουν από ασφυξία.

Ο Μπέζος έβγαλε σε μια ημέρα όσα ένας εργάτης της Amazon σε 1.001.430 χρόνια

Μερικούς ενδιαφέροντες υπολογισμούς έκανε η πρωτοβουλία International Amazon Workers Voice για τον μισθό ενός εργάτη της εταιρείας Amazon στην Ινδία και του ιδρυτή της ίδιας εταιρείας Τζεφ Μπέζος.

Τις πρώτες 24 ώρες από την εξαγορά της αλυσίδας καταστημάτων Whole Foods ο Μπέζος κέρδισε 2.8 δισεκατομμύρια δολάρια από την αύξηση της τιμής της μετοχής της Amazon – δηλαδή όσα θα έβγαζε ένας Ινδός εργάτης της εταιρείας του εάν δούλευε ασταμάτητα για 1.001.430 χρόνια, με το σημερινό μισθό των 233 δολαρίων το μήνα.

Με δεδομένο βέβαια ότι ο Ινδός εργάτης έχει μέσο όρο ζωής 68 χρόνια, λόγω των συνθηκών διαβίωσης και εργασίας, είναι λίγο δύσκολο να πιάσει το στόχο.

Στις 27 Απριλίου ο Μπέζος κέρδισε 3.3 δισεκατομμύρια δολάρια σε διάστημα λίγων ωρών – δηλαδή κέρδιζε περίπου 24.000 δολάρια το λεπτό. Ο Ινδός εργάτης της Amazon θα έπρεπε να εργάζεται 8 χρόνια για το ίδιο ποσό (του ενός λεπτού) δηλαδή περισσότερο από το ένα δέκατο της ζωής του.

H Amazon έχει επενδύσει πέντε δισεκατομμύρια δολάρια στην Ινδία από το 2013, όταν η χώρα μετατράπηκε στο δεύτερο σημαντικότερο κόμβο μεταφοράς προϊόντων της Amazon στον πλανήτη.

Ο καπιταλισμός της ντομάτας

Η δύναμη ενός οικονομικού συστήματος βρίσκεται στην ικανότητά του να παρεισφρέει στις παραμικρές πτυχές της ύπαρξης και ιδιαίτερα στα πιάτα μας. Μια απλή κονσέρβα ντομάτας περιέχει, έτσι, δύο αιώνες από την ιστορία του καπιταλισμού. Για το νέο του βιβλίο, ο Ζαν-Μπατίστ Μαλέ διεξήγαγε μια μακρόχρονη έρευνα σε τέσσερις ηπείρους. Μια γεωπολιτική του «πρόχειρου φαγητού», που μας αποκαλύπτει μια εντελώς διαφορετική οπτική στο θέμα.  

Μετάφραση: Ελίνα Σταματάκη. 

Στην καρδιά της κοιλάδας του Σακραμέντο, στην Καλιφόρνια, σε ένα εστιατόριο διακοσμημένο με κόμπρες και βαλσαμωμένες αρκούδες, ένας άντρας δαγκώνει το μπέργκερ του μπροστά σ’ ένα μπουκάλι κέτσαπ. Είναι ο Κρις Ρούφερ, ιδιοκτήτης της Morning Star Company, της ηγετικής εταιρίας παγκοσμίως στον τομέα της βιομηχανικής ντομάτας. Με τρία μόνο εργοστάσια, τα μεγαλύτερα στον κόσμο, η επιχείρησή του παράγει 12% του συμπυκνωμένου τοματοπολτού που καταναλώνεται στον πλανήτη.

«Είμαι ένα είδος αναρχικού», εξηγεί ο κ. Ρούφερ, συνεχίζοντας το φαγητό του. «Γι’ αυτό, δεν υπάρχουν πια διευθυντές στην εταιρία μου. Έχουμε υιοθετήσει την αυτοδιαχείριση» –μια «αυτοδιαχείριση» όπου η πληροφορική αντικαθιστά τα στελέχη, αλλά όπου οι εργαζόμενοι δεν ελέγχουν το κεφάλαιο της εταιρίας. Χορηγός του κόμματος των φιλελευθεριστών (1), ο Ρούφερ αφήνει στους εργαζόμενους τη διανομή των καθηκόντων που ακόμα δεν γίνονται από μηχανές. Στα εργαστήρια της πόλης Ουίλιαμς, η Morning Star μεταποιεί κάθε ώρα 1.350 τόνους φρέσκιας ντομάτας σε πολτό. Το πλύσιμο, η πολτοποίηση και η διαδικασία εξάτμισης είναι απολύτως αυτοματοποιημένες, ενώ ένα σμήνος φορτηγών με διπλές καρότσες, γεμάτες κόκκινους καρπούς, διασχίζουν συνεχώς τον χώρο των υπερσύγχρονων εγκαταστάσεων της πιο ανταγωνιστικής εταιρείας στον κόσμο. Η μονάδα λειτουργεί με τρεις οκτάωρες βάρδιες και δεν απασχολεί πάνω από 70 εργαζόμενους σε καθεμία. Οι περισσότερες θέσεις για εργάτες και στελέχη έχουν καταργηθεί και αντικαταστάθηκαν από μηχανές και ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Από την επεξεργασία της «πρώτης μεταποίησης» προκύπτουν μεγάλα κιβώτια που περιέχουν διαφορετικές ποιότητες τοματοπολτού.

Η δαιμονοποίηση της δεμένης οικογένειας

“And, you know, there’s no such thing as society. There are individual men and women and there are families.”Margaret Thatcher, 1987
«Ποτέ δεν θα γινόμουν μέλος μιας ομάδας που θα με δεχόταν ως μέλος της».
Γκραούτσο Μαρξ
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~

Όλοι θα το έχετε παρατηρήσει ότι συχνά κυκλοφορούν κείμενα “ειδικών” και μη, που αναφέρονται στην απειλή της δεμένης-ισχυρής οικογένειας. Το αποκαλούν “σύνδρομο της οικογενειακής πολυκατοικίας” και το παρουσιάζουν ως ένα απ’ τα χείριστα κακά του σύγχρονου κόσμου.

Αυτοί οι ειδικοί θεωρούν ιδιαζόντως νοσηρή την εκτεταμένη οικογένεια, που περιλαμβάνει και τους παππούδες-θείους-ξαδέλφια κλπ, πέρα απ’ τους γονείς και τα ανήλικα παιδιά (την πυρηνική οικογένεια).

Οι ισχυροί δεσμοί μιας οικογένειας, σύμφωνα πάντα με τους “ειδικούς”, υποβαθμίζουν το άτομο, το περιορίζουν.

Αδιαφορώντας για τις οικονομικές συνθήκες (χαμηλοί μισθοί – ανεργία) που αναγκάζουν τους νέους να επιβιώνουν στο πατρικό, οι ψυχολόγοι-ψυχοθεραπευτές επινοούν σύνδρομα και ψευδοεπιστημονικές θεωρίες.

Σύμφωνα με αυτές τις θεωρίες το άτομο πρέπει να μάθει να είναι ανεξάρτητο όσο γίνεται πιο νωρίς, ακόμα κι απ’ την βρεφική ηλικία.

Σας φαίνεται υπερβολή αυτό; Ρωτήστε οποιονδήποτε ψυχολόγο για την προσχολική αγωγή και σε τι χρησιμεύει. Τα παιδιά πριν καν κλείσουν τα δύο τους χρόνια (το πολύ τρία) είναι καλό να βρεθούν σε κάποιον παιδικό σταθμό. Για ποιον λόγο; Για να ανεξαρτοποιηθούν! Από ποιον όμως να ανεξαρτοποιηθούν;

Και, τελικά, γιατί οι γονείς (και ειδικά οι μητέρες), πρέπει να απαλλαχθούν όσο πιο γρήγορα γίνεται απ’ το “βάρος” της ανατροφής των παιδιών τους; Μήπως για να μπορέσουν να επιστρέψουν στην εργασιακή αρένα;

~~

Υπάρχει ένας μεγάλος ρομαντικός μύθος που λέει ότι το Άτομο βρίσκεται σε σύγκρουση με το Κράτος και την Αγορά. Όμως η πραγματικότητα είναι άλλη: Κάθε εξουσία ποντάρει στην αποδυνάμωση των οικογενειακών και κοινοτικών δεσμών.

Η αποθέωση του ατομικισμού είναι αυτή που συντηρεί τη συγκεντρωτική εξουσία.

~~

Καπιταλισμός 2017: πόλεμος, κέρδη, φτώχεια, αφανισμός

Ο κίνδυνος ενός μεγάλου πολέμου, με συμβατικά ή πυρηνικά, δεν αποκλείεται καθόλου. Γιατί το αμερικάνικο κράτος-σύστημα δεν μπορεί να ζήσει αλλιώς. Ο πόλεμος είναι μέσα στη δομή και τον πυρήνα του. Κάθε αποχή από πολέμους το αποσυνθέτει. Γι’ αυτό βλέπει τους πάντες σαν εχθρούς.

Σήμερα, οι χαρακτηρισμένοι ως οι μεγαλύτεροι εχθροί των ΗΠΑ είναι πρωτίστως η Κίνα και η Ρωσία και συμπληρωματικά οι αναδυόμενες χώρες, Βραζιλία, Ινδία κ.λπ. Επίσης, οι χώρες που διατηρούν υψηλό βαθμό ανεξαρτησίας, όπως το Ιράν, η Βενεζουέλα, η Βόρεια Κορέα και η Μιανμάρ, που δεν έχουν καμία δυνατότητα, ούτε πρόθεση, να απειλήσουν τις ΗΠΑ. Αποτελούν, όμως, κακά παραδείγματα, με την ανεξαρτησία τους. Ένας από τους λόγους που ΗΠΑ και ΝΑΤΟ ρήμαξαν τη Γιουγκοσλαβία, το Ιράκ, τη Λιβύη, τη Συρία, ακόμα και τη φτωχή Υεμένη. Επίσης, οι ανεξάρτητες χώρες θεωρούνται εκ των πραγμάτων φυσικοί σύμμαχοι της Κίνας και της Ρωσίας, γιατί προσφέρουν ζωτικό χώρο.

Οι ΗΠΑ δεν μπορούν να υπάρξουν με τη σημερινή τους δομή χωρίς πολεμική βιομηχανία και πολέμους, χωρίς διατήρηση της κουλτούρας του παγκόσμιου ηγεμόνα και με ορατό πια τον κίνδυνο της οικονομικής υποβάθμισής τους. Γι’ αυτό έχουν στήσει, μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, μια καινούργια φάμπρικα προπαγάνδας και κατασκευής εχθρών. Για να συντηρούν την πολεμική τους μηχανή, να κρατούν σε εξάρτηση τους συμμάχους τους και υπό έλεγχο την κοινωνική δυσαρέσκεια στην επικράτειά τους. Ο φόβος είναι το μεγάλο ψυχολογικό τους όπλο. Κίνα, Ρωσία, Κορέα, Ισλάμ κ.λπ. είναι οι μπαμπούλες που κρατούν τις κοινωνίες σε καταστολή και κρύβουν τη σαθρότητα του συστήματος.

 

Ισχυρό κράτος, φτωχοί άνθρωποι

Μερικά στοιχεία από την κατάσταση στο εσωτερικό των ΗΠΑ, είναι αποκαλυπτικά για την παθογένεια του συστήματος. Η καλλιέργεια της τρομοκρατίας και η κατασκευή εχθρών αποτελούν την πεμπτουσία της πολιτικής της αμερικανικής καθεστηκυίας τάξης για την άσκηση της ηγεμονίας, την καταστολή των αντιδράσεων και τον αποπροσανατολισμό του κοινωνικού σώματος.

Οι στατιστικές δείχνουν το μέγεθος του προβλήματος από την υπερσυγκέντρωση του πλούτου στο 1% του πληθυσμού. Πρόβλημα που εάν συνειδητοποιηθεί η αιτία του μπορεί να προκαλέσει ανεξέλεγκτες αντιδράσεις εναντίον της ολιγαρχίας. Γι’ αυτό οι κοινωνίες βομβαρδίζονται ακατάπαυστα από κατασκευασμένες πληροφορίες, παραποιημένες ειδήσεις, αλλά και γεγονότα που υπηρετούν τον ίδιο στόχο: τη διαιώνιση του συστήματος επιβολής, εκμετάλλευσης και λεηλασίας. Ο δεύτερος, λοιπόν, λόγος για να κάνουν πολέμους είναι ότι δεν έχουν λύσεις για τις επιπτώσεις των πολιτικών τους στο εσωτερικό των κοινωνιών τους.

 

Αδιέξοδα

Η μείωση των θέσεων εργασίας στις ΗΠΑ, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, δεν οφείλεται μόνο στη μεταφορά εργοστασίων και υπηρεσιών σε χώρες του εξωτερικού. Το ισχυρίστηκε ο Τραμπ για να αποσπάσει την ψήφο των μισών ψηφοφόρων. Δεν ήθελε να πει όλη την αλήθεια, ότι οι θέσεις μειώνονται λόγω: α) της ανισόρροπης ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας με τη μεγέθυνση των αναδυόμενων οικονομιών που αποσπούν όλο και μεγαλύτερο μερίδιο της παγκόσμιας πίτας, β) του κορεσμού στις αναπτυγμένες χώρες που καθηλώνει την κατανάλωση, και γ) της ραγδαίας επέκτασης του αυτοματισμού, της ρομποτοποίησης. Εάν τα έλεγε αυτά, οι ψηφοφόροι του θα απογοητεύονταν. Ήδη, στην Αμερική, υπηρεσίες που απασχολούσαν εκατομμύρια ανθρώπους, στον τραπεζικό τομέα, τις επικοινωνίες, τις μεταφορές, την εκπαίδευση, την ιατρική, αλλά και στη βιομηχανία και σε όλο και περισσότερους κλάδους, εκτελούνται από αυτόματες μηχανές. Η υπόσχεση του Τραμπ ότι θα γυρίσουν τα εργοστάσια στις ΗΠΑ ακούγεται πιο ρεαλιστική και είναι πιο εύληπτη από τους απογοητευμένους πολίτες που δεν θέλουν να ακούν δυσάρεστα νέα για αδιέξοδες καταστάσεις.

Το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης με βάση μια μελέτη του για την οικονομία των ΗΠΑ, καταλήγει στη διαπίστωση ότι στις επόμενες δύο δεκαετίες το 50% επτακοσίων δύο (702) επαγγελμάτων θα έχει αυτοματοποιηθεί. Και η διεθνής εταιρία συμβούλων McKinsey αποφαίνεται ότι σε πολλά επαγγέλματα δεν θα χρησιμοποιούνται καθόλου εργαζόμενοι. Πλέον είναι καθαρό ότι οδηγούμαστε σε μια νέα εποχή για τις αναπτυγμένες δυτικές οικονομίες που το ανθρώπινο δυναμικό δεν θα είναι τόσο αναγκαίο όσο ήταν χτες στα περισσότερα επαγγέλματα.

Τα τυπικά χαρακτηριστικά του πρωτο-φασισμού. Toυ Ουμπέρτο Έκο

Παρά την ασάφεια αυτή, νομίζω πως μπορούμε να σκιαγραφήσουμε έναν κατάλογο χαρακτηριστικών τα οποία είναι αντιπροσωπευτικά αυτού που ονομάζω «πρωτοφασισμό», ή «αρχέγονο φασισμό». Αυτά τα χαρακτηριστικά δεν μπορούν να οργανωθούν σε ένα ενιαίο σύστημα· πολλά απ' αυτά αλληλοαναιρούνται, και είναι επίσης αντιπροσωπευτικά και άλλων μορφών δεσποτισμού ή φανατισμού. Η παρουσία ενός και μόνο απ' αυτά, όμως, αρκεί για να επιτρέψει στο φασισμό να συμπτυχθεί γύρω του.

1. Το πρώτο χαρακτηριστικό του πρωτοφασισμού είναι η λατρεία της παράδοσης. Η παραδοσιαρχία, βέβαια, είναι πολύ παλαιότερη από τον φασισμό. Δεν χαρακτήριζε μόνο την αντιεπαναστατική σκέψη των Καθολικών μετά τη Γαλλική Επανάσταση, αλλά γεννήθηκε στους ελληνιστικούς χρόνους, ως αντίδραση στον κλασικό ελληνικό ορθολογισμό. Στη λεκάνη της Μεσογείου, λαοί διαφόρων θρησκειών (που οι περισσότερες απ' αυτές είχαν γίνει δεκτές στο ρωμαϊκό πάνθεο) άρχισαν να ονειρεύονται κάποια αποκάλυψη που είχε συμβεί στην αυγή της ανθρώπινης ιστορίας. Αυτή η αποκάλυψη, σύμφωνα με τη μυστηριακή αίγλη που καλλιεργούσε η παραδοσιαρχία, είχε παραμείνει για πολύ καιρό κρυμμένη κάτω από το πέπλο γλωσσών που ήταν πια ξεχασμένες στα αιγυπτιακά ιερογλυφικά, στους κέλτικους ρούνους, στους παπύρους των σχεδόν άγνωστων θρησκειών της Ασίας.

Αυτή η νέα κουλτούρα έπρεπε να είναι συγκρητιστική. Ο συγκρητισμός δεν είναι απλά, όπως λένε τα λεξικά, «ο συνδυασμός διαφόρων μορφών πίστης και λατρευτικής πρακτικής»· ένας τέτοιος συνδυασμός πρέπει να ανέχεται τις αντιφάσεις. Καθένα από τα αρχικά μηνύματα περιέχει ψήγματα σοφίας, και όποτε έμοιαζαν να λένε διαφορετικά ή ασύμβατα πράγματα αυτό συνέβαινε μόνο και μόνο γιατί όλα παραπέμπουν, με αλληγορικό τρόπο, στην ίδια αρχέγονη αλήθεια.
Συνεπώς, δεν μπορεί να υπάρξει καμία πρόοδος στη γνώση. Η αλήθεια έχει ήδη καταγραφεί μια για πάντα, κι εμείς το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να συνεχίζουμε να ερμηνεύουμε το δυσνόητο μήνυμά της.

Αν κοιτάξει κανείς τις βιβλιοθήκες διαφόρων φασιστικών καθεστώτων, θα βρει όλους τους μείζονες διανοητές της παραδοσιαρχίας. Η ναζιστική εσωτερική γνώση τρεφόταν με παραδοσιαρχικά, συγκρητιστικά και μυστικιστικά στοιχεία. Η πηγή που επηρέασε περισσότερο τις θεωρίες της νέας ιταλικής δεξιάς, ο Ιούλιος Έβολα, συνδύαζε το Άγιο Δισκοπότηρο με τα Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών, και την αλχημεία με την Αγία Ρωμαϊκή και Γερμανική Αυτοκρατορία. Και μόνο το γεγονός ότι η ιταλική δεξιά, για να δείξει πόσο ανοιχτό μυαλό διαθέτει, διεύρυνε αυτό τον κατάλογο ώστε να συμπεριλάβει και έργα του Ντε Μαιτρ, του Γκενόν και του Γκράμσι, αποτελεί ολοφάνερη απόδειξη συγκρητισμού.
Αν κοιτάξετε τα ράφια που, στα αμερικάνικα βιβλιοπωλεία, φέρουν την επιγραφή «Νέα Εποχή», θα βρείτε εκεί μέχρι και Άγιο Αυγουστίνο, ο οποίος, απ' ό,τι γνωρίζω, δεν ήταν φασίστας. Αλλά το να συνδυάζεις τον Άγιο Αυγουστίνο με το Στόουνχεντζ αυτό είναι σύμπτωμα πρωτοφασισμού.

Η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση

του Αλέκου Αναγνωστάκη*

Η τελική απάντηση στο ερώτημα αν η τεχνολογία, που αναπτύσσεται αντικειμενικά, θα ωφελήσει ή όχι την ανθρωπότητα, μπορεί να δοθεί μόνο από τους συσχετισμούς –και τη δυναμική τους–  ανάμεσα στην εργατική και την αστική πολιτική. Εκεί, στη διεκδίκηση πρωτίστως όχι μόνο του χρόνου που απελευθερώνει η σύγχρονη επιστήμη αλλά και του χρόνου που απελευθερώνει την ίδια την εργασία.

Από τους νομάδες μέχρι τα ρομπότ

• Το χθες και το αύριο

Η αγροτική επανάσταση οδήγησε στο τέλος της νομαδικής ζωής. Η ανακάλυψη του ατμού, η δεύτερη τεχνολογική επανάσταση, σημάδεψε τη βιομηχανική επανάσταση, καθόρισε το πέρασμα από τον εμβρυακό στον ώριμο-βιομηχανικό καπιταλισμό.


Η τρίτη επιστημονική και τεχνολογική επανάσταση, η ανακάλυψη του ηλεκτρισμού, οι ηλεκτρικές μηχανές και ο μαζικός εξηλεκτρισμός, αποτέλεσαν τα θεμέλια της μετάβασης του καπιταλισμού στο μονοπωλιακό του στάδιο. Συνέβαλαν καθοριστικά σε ένα άλμα στην ποιότητα της ζωής και της δουλειάς του  ανθρώπου. Η νύχτα έπαψε να είναι όπως παλιά. Οι ατμομηχανές και οι ηλεκτρικές μηχανές έσπασαν τα μέχρι τότε όρια που έθετε στην εργασία η μυϊκή δύναμη του ανθρώπου. Πολλαπλασίασαν τις ασκούμενες  δυνάμεις και ροπές.


Η έλευση της Πληροφορικής και ειδικά των υπολογιστών, των ρομπότ και των οπτικών ινών, η ποιοτική ανάπτυξη της Γενετικής, της Βιοτεχνολογίας και της Μοριακής Βιολογίας, επέφεραν την τέταρτη οικουμενική τεχνολογική επανάσταση στην ιστορία της ανθρωπότητας. Οι σύγχρονες υπεραυτόματες μηχανές πολλαπλασιάζουν πλέον όχι μόνο την ασκούμενη μυϊκή δύναμη αλλά και την «ασκούμενη πνευματική δύναμη» στην εργασία, στη ζωή. Ρεαλιστικοποιούν – και αυτή είναι ποιοτική διαφορά με τις μηχανές της τρίτης επιστημονικοτεχνολογικής επανάστασης  – τη δυνατότητα επεξεργασίας πρωτοφανούς όγκων δεδομένων και την άσκηση μεγα – υπολογιστικών  πράξεων και πολυσύνθετων εντολών.

Πού ήταν όλοι αυτοί όταν εμείς ζούσαμε;

Πριν λίγα χρόνια σε μια παλιά μου δουλειά, σε ένα μεσημεριανό διάλειμμα, είχε ανάψει μια συζήτηση με τους συναδέλφους για διάφορες φάσεις που είχαμε περάσει εκεί κάπου στα 20 χρόνια μας. Για συναυλίες, ταινίες, για τα πάρτι με τους πρώτους έρωτες, για διάφορες πλάκες κλπ. Ο διευθύνων την επιχείρηση ένας τυπικός μάνατζερ, μιας τυπικής πολυεθνικής, καθόταν πιο εκεί και μας άκουγε. Αργότερα με φώναξε στο γραφείο και πολύ σκεπτικός μου έκανε  μια ερώτηση, με ύφος αρκετά στεναχωρημένο.

«Ξέρεις, πριν που σας άκουγα, αναρωτήθηκα για κάτι… Πού ήμουν εγώ όταν όλοι εσείς κάνατε όλα αυτά?…»

Αυτή η απλή φράση ήταν ότι πιο ανθρώπινο, ειλικρινές, έχω ακούσει ποτέ μέσα στον εργασιακό χώρο. Ηταν μια φράση κλειδί, αυθόρμητη, ένα ερωτηματικό που δεν χρειαζόταν απάντηση, γιατί αυτός που έκανε την ερώτηση, ήξερε ήδη πόση απουσία ζωής είχε η ζωή του.

Η γενιά μου, αυτή η περίφημη γενιά της μεταπολίτευσης δεν έζησε πόλεμο, είναι αλήθεια, αλλά έζησε κάτι φοβερό που μόλις τώρα αρχίζω να το συνειδητοποιώ. Έζησε.. μια μοναδική απελευθέρωση. Μας πρόσφεραν στο πιάτο τα πάντα για να τα χειριστούμε όπως γουστάραμε. Κι αποτύχαμε. Η πλειοψηφία απέτυχε. Αυτοί όλοι οι χαρτογιακάδες, σε ρομποτοειδές στυλ που δεν ξέρουν πλέον ούτε για πιο λόγο ζουν, ούτε τι να ονειρευτούν τα βράδια εκτός από παλιόχαρτα, στατιστικές κι έναν απόλυτο εθισμό στο χρήμα, την εξουσία, και τη προσκόλληση στις καρέκλες τους, κάποτε ήταν νέοι.

Νέοι σε ένα κόσμο που αμφισβήτησε τα πάντα. Που ρόκαρισε άγρια. Που ξενύχτησε μεθώντας μέχρι αηδίας, που ήρθε σε σύγκρουση με το κατεστημένο. Φόρεσε χακί τζάκετ, ή γκοθάδικα ρούχα. Αφησε το μαλί να πέφτει ελεύθερο ή το κούρεψε σαν πανκιό. Διάβασε αιρετικά κείμενα κι είδε αιρετικές ταινίες. Φώναζε ελεύθερα τα πολιτικά της πιστεύω, αμφισβήτησε θεούς και δαίμονες. Χωρίς κινητά και υπολογιστές με το τηλέφωνο να βαράει μες τη νύχτα, το ξυπνητήρι με το άγαρμπο ξύπνημα χωρίς επιλεγμένη μελωδία, με τα πάρτυ που περίμενες να κάτσει σωστά η μπούκαλα ή τι θα κάνει ο κύριος στη κυρία, ένα κράμα παρανοϊκό από ελαφοκυνηγούς, κοράκια, εξορκιστές, να συναγωνίζεται τη τέχνη με το σπλάτερ, τα καρεκλάδια, τις ροκιές και τα σκυλάδικα. Την επανάσταση για τη καύλα της , απέναντι στο αραχνιασμένο κατεστημένο να παρασέρνει τα μυαλά με τρόπο κινηματογραφικό.

Μια ζωή που καψουρευόταν συνεχώς νέες ερωμένες, και μια πεποίθηση πως τίποτα δεν μπορεί να σ΄εμποδίσει να κάνεις αυτό που σου έχει καρφωθεί στο μυαλό. Είναι τρελό όταν συνειδητοποιεί κάποιος πως όλο αυτό το τσούρμο με τα μεγάλα λόγια, τις μεγάλες ιδέες, το νεύρο, τη δύναμη να φέρουν το κόσμο ανάποδα, ΚΑΤΑΝΤΗΣΕ να είναι αυτό που είναι σήμερα. Ένα μάτσο από φοβισμένους νοικοκυραίους, εθισμένους σε κάθε λογής ηλιθιότητα, τρομοκρατημένους από λογαριασμούς και στατιστικές. Θύματα απόλυτα ενός διευθυντηρίου που αλήθεια… Που βρισκόταν όταν όλοι εμείς ζούσαμε;

Μοιράζει λεφτά ο Καρέλιας;

Και φέτος γίνεται είδηση το ποσό που «μοιράζει» η ΚΑΠΝΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΚΑΡΕΛΙΑ Α.Ε. Αποσπάσματα από την ομιλία του Ανδρέα Καρέλια, ο οποίος ανακοίνωσε τις παροχές στους εργαζόμενους, έχουν δημοσιευθεί σχεδόν παντού.

Ας δούμε λίγα πράγματα γι’ αυτή τη «μοιρασιά», μια «μοιρασιά» που δεν την κάνει μόνο η ΚΑΡΕΛΙΑΣ Α.Ε, την έκαναν κι άλλες μεγάλες επιχειρήσεις στο παρελθόν, στην Ελλάδα, και τη συνεχίζουν αρκετές στο εξωτερικό.

Οι «έκτακτες οικειοθελείς παροχές», καθώς και «τα έκτακτα πρόσθετα bonus για τους εργαζομένους που διέπρεψαν με την απόδοσή τους μέσα στην χρονιά που πέρασε» «αναμένεται να ξεπεράσουν και πάλι το ποσόν των 3.000.000 ευρώ».  Όποιος θέλει να δει αναλυτικά τον καταμερισμό των παροχών μπορεί να τις βρει εδώ μαζί με ολόκληρη την ομιλία του Ανδρέα Καρέλια.

Η «διαπαιδαγώγηση» του «καλού εργαζόμενου»

Ας ξεκινήσουμε από τα «εύκολα»: Μας έκανε εντύπωση μια παροχή, όπως την περιέγραψε στην ομιλία του:

«Το επίδομα παρουσίας θα είναι και φέτος 800,00 ευρώ καθαρά. Θυμίζω ότι αυτό το δικαιούνται όσοι δεν έλειψαν ούτε μία μέρα από την εργασία τους. Πέρσι το ποσό αυτό το έλαβε το 84% των εργαζομένων, πράγμα ιδιαίτερα ευχάριστο».

Το επίδομα αυτό λαμβάνεται, δηλαδή, από τους εργαζόμενους που δεν αρρώστησαν ούτε μια μέρα και «φυσικά» που δεν έκαναν απεργία ούτε μια μέρα. Με άλλα λόγια ένα 800άρι το χρόνο κοστίζει η διαπαιδαγώγηση του «καλού εργαζόμενου» που δεν συμμετέχει ούτε σε γενικές απεργίες για τα συνολικά προβλήματα, ούτε σε απεργίες του κλάδου και επιβάλλει στον εαυτό του να μη λείψει ούτε όταν είναι άρρωστος.

Ορισμένα χρήσιμα οικονομικά μεγέθη

Πάμε τώρα να δούμε ορισμένα στοιχεία της επιχείρησης.

Σύμφωνα με τον ετήσιο απολογισμό της εταιρείας (του 2015 που είναι ολοκληρωμένος) «ο Ενοποιημένος Κύκλος Εργασιών του Ομίλου (μετά την αφαίρεση Ε.Φ.Κ. και Φ.Π.Α. καπνικών προϊόντων) αυξήθηκε κατά 14,65% στα €225 εκατ. το 2015, έναντι €196,8 εκατ. του 2014.

Η κερδοφορία του Ομίλου το 2015 ανήλθε στα €84,04 εκατ. έναντι €87,04 εκατ. το 2014».

Μάλιστα, όπως διευκρινίζεται, « η ελαφρά μείωση στα προ φόρων κέρδη οφείλεται κυρίως στην καταβολή πληρωμής επίδικων τελών ποσού €14 εκατ. περίπου, για τα οποία η Εταιρεία έχει ήδη καταθέσει αίτηση αναίρεσης στο Συμβούλιο της Επικρατείας».

Επίσης, σύμφωνα με τα Κύρια Στοιχεία της εταιρείας που απασχολεί 487 εργαζόμενους, ο τζίρος πωλήσεων το 2015 ήταν 837 εκ. ευρώ, τα κέρδη προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (EBITDA) ήταν 80 εκ. ευρώ. Το 2015 οι πωλήσεις ξεπέρασαν τα 16 δισεκατομμύρια τσιγάρα.

Αφού υπάρχουν και χειρότερα...

Κοντεύει να συμπληρωθεί μια βδομάδα από την ώρα που πέθανε ο Φιντέλ και δεν λένε να κοπάσουν οι φωνές εκείνων που προσπαθούν να μας πείσουν ότι ο κόσμος μας έγινε καλύτερος με τον θάνατο ενός στυγνού δικτάτορα. Το κακό είναι πως αυτές οι φωνές δεν ανήκουν όλες σε απολογητές τού καπιταλισμού, σε παπαγαλάκια της αστικής τάξης ή σε εξωνημένους κονδυλοφόρους. Ανάμεσά τους ακούγονται και φωνές από σκεπτόμενους -υποτίθεται- ανθρώπους, οι οποίοι είτε "πήγαν και είδαν με τα μάτια τους" είτε τους ενημέρωσε από πρώτο χέρι "κάποιος δικός τους που πήγε και είδε με τα μάτια του".

Ο κόλπος των χοίρων

Υπάρχουν άνθρωποι που συντηρούν με πάθος και αφοσίωση έναν κρυφό φόβο. Είναι ο φόβος μην υπαχθούν στον γενικό κανόνα, μήπως καταντήσουν αντίγραφα του κοινού νου και του κοινώς φέρεσθαι.

Οι άμοιροι, βεβαίως, αγνοούν πως όλοι από μουνί βγήκαμε-εκτός φυσικά απ’ τον κοκό και τον πρίγκηπα Κάρολο που βγήκαν από βασιλικό μουνί-.

Σε πείσμα κάθε λογικής υποστηρίζουν πως το δικό τους πράμα είναι διαφορετικό απ’ των υπολοίπων μόνο και μόνο επειδή είναι δικό τους.

Οι ιδέες και οι απόψεις τους έχουν τη σφραγίδα του Εγώ, που τη βάρεσε στα μούτρα τους ο ανταγωνισμός και το ψώνιο της ιδιαίτερης περίπτωσης.

Ο τρόπος που βγάζεις λεφτά στον καπιταλισμό είναι και ο τρόπος που γαμάς και ο τρόπος που σκέφτεσαι. Ο τρόπος που γράφεις και ο τρόπος που ειρωνεύεσαι.

Μια πραγματικά επαναστατημένη ύπαρξη ενεργεί και ζει μέσα στη πραγματικότητα. Δεν υπολογίζει πελάτες αλλά συντρόφους. Δεν σου παίρνει το μισό σπίτι για να σου κάνει μια επέμβαση και δεν σου πιάνει τον κώλο για να σου μορφώσει το παιδί.

Διάφοροι γαμημένοι τύποι που θέλουν να είναι αφεντικά δεν μπορούν να νιώσουν πόσο ευφρόσυνο είναι το υπαλληλίκι. Το να δουλεύεις δηλαδή για την κοινότητα και όχι για τον μαμωνά.