Οι προλετάριοι δεν θέλουν να χάσουν τις αλυσίδες τους

Στο συλλογικό ασυνείδητο, αλλά και στο συνειδητό, της Αριστεράς, το κατεξοχήν υποκείμενο που κινεί την ιστορία, η εργατική τάξη, υπακούει στο κοινό του συμφέρον, καταργώντας σύνορα, υπερπηδώντας πολιτισμικές διαφορές κ.ο.κ. Επίσης, αφού, κατά πως λέει ο Λούκατς, ηθική του προλεταριάτου δεν είναι παρά η ταξική του συνείδηση, το ηθικό καθήκον των φτωχών τους προστάζει πως μόλις θιγούν δικαιώματά τους σε ένα σημείο της γης, ευθύς αμέσως θα προκύψουν εξεγέρσεις σε όλο τον πλανήτη.

Αν ο Μιχαήλ Μπακούνιν, δηλώνει κατηγορηματικά πως «οι προλετάριοι έχουνε πατρίδα» και πως ο ίδιος είναι ακραιφνής «πατριώτης όλων των καταπιεσμένων πατρίδων και διεθνιστής ταυτόχρονα»*, επί της ουσίας δεν διαφωνεί με τον κλασικό μαρξισμό. Ορίζει την πατρίδα ως «το αδιαφιλονίκητο και ιερό δικαίωμα κάθε ανθρώπου, ομάδας ανθρώπων, ενώσεων, κοινοτήτων, περιοχών, να ζουν, να σκέφτονται και να δρουν κατά τον τρόπο τους, που γεννήθηκε ως αποτέλεσμα της μακρόχρονης ιστορικής εξέλιξης». Κι επειδή ορίζει το κράτος ως «τον μεταφυσικό, νομικό μύθο της πατρίδας», κι επειδή επίσης τα αστικά κράτη ταυτίζονται, διά της απορρόφησης της έννοιας, με την πατρίδα, καθίσταται προφανές πως οι προλετάριοι προφανώς διαθέτουν πατρίδα. Η οποία, όμως, αυστηρά ταυτιζόμενη με το κράτος, λειτουργεί προς όφελος της εκμεταλλεύτριας μειοψηφίας.


Η περίπτωση της Γαλλίας είναι ενδεικτική. Οι προλετάριοι εκεί, επί σειρά εβδομάδων, βρίσκονται στους δρόμους, για να προασπίσουν εργασιακά δικαιώματα, που, όχι πολύ παλαιότερα, θεωρούνταν αυτονόητα και  για τα οποία επίσης οι προλετάριοι της Ελλάδας αγωνίστηκαν κατά τα προηγούμενα χρόνια. Πώς αντιμετωπίστηκαν από την κυρίαρχη μειοψηφία; Προφανώς, κατά το συμφέρον της. Εν Ελλάδι, έγιναν τρίτη – τέταρτη είδηση, δίχως φυσικά να συνοδεύοντα με σχόλια όπως εκείνα τα αλήστου μνήμης (ντρόπιασαν τη χώρα τους, θα καταπέσει ο τουρισμός τους κ.ο.κ.) για τους Έλληνες προλετάριους.

Οι προλετάριοι, όμως; Τι έκανε το χειμαζόμενο από την καπιταλιστική κρίση ιστορικό υποκείμενο της πατρίδος μας, κοινώς ο κόσμος της εργασίας στην Ελλάδα; Δυστυχώς, ό,τι πάνω κάτω και οι Γάλλοι πολίτες όταν συνέβαιναν στη χώρα τα αντίστοιχα. Η παγερή αδιαφορία των μεν για τους δε, η αδυνατότητα αλληλέγγυας, συντονισμένης δράσης ώστε να κινηθούν τα πράγματα προς την κατεύθυνση του κοινωνικού μετασχηματισμού αποτελεί σημείο της εποχής μας, όπως, φυσικά, και άλλων εποχών.
Στην αστική δημοκρατία, όπως εκλαμβάνεται η ιδέα της πατρίδας, να χωρίζει δηλαδή, τους λαούς μεταξύ τους, εγείροντας την αθλιότητα του δίδυμου εθνικισμός – ρατσισμός, διασπά τον κόσμο της εργασίας. Εάν, λοιπόν, συνομολογήσουμε πως οι προλετάριοι έχουνε πατρίδα, θα πρέπει να συνομολογήσουμε επίσης πως ό,τι αποκαλούμε ταξική αλληλεγγύη αφορά μόνο τους από πάνω. Υπεράνω πατρίδος μπορεί να είναι μόνο το κεφάλαιο.


Πώς τούτο θα ανατραπεί, αποτελεί κομβικό, ιστορικό και θεωρητικό ερώτημα. Προς ώρας, Γάλλοι, Έλληνες κ.ο.κ. διαφυλάσσουν ως κόρες οφθαλμού τις αλυσίδες τους. 


*Μιχαήλ Μπακούνιν, Γράμματα για τον Πατριωτισμό, 1869