«Αν τρέμεις από αγανάκτηση για κάθε αδικία, είσαι σύντροφός μου!»

 Στις 8 προς 9 Οκτωβρίου του 1967, ο κομαντάντε Τσε Γκεβάρα περνούσε στο πάνθεον των «αθανάτων» της Ιστορίας  δολοφονημένος από τους υπηρέτες της CIA. 50 χρόνια από τότε, ο Τσε ήταν και θα είναι πάντα «παρών» στους αγώνες, στους δρόμους αλλά και στα δωμάτια των νέων. Θα είναι εκεί, στις «Στρατιές της νύχτας» με τους χιλιάδες νέους που πολιόρκησαν ειρηνικά το αμερικανικό Πεντάγωνο. Στο πρόσωπό του οι διαδηλωτές κατά του πολέμου στο Βιετνάμ θα βρουν τον δικό τους «άγιο», όπως έλεγε ο Νόρμαν Μέηλερ.


Γεννημένος στην Αργεντινή, στο Ροσάριο (14 Ιουνίου 1928), με το όνομα Ερνέστο Γκεβάρα ντε λα Σέρνα, σπουδάζει γιατρός και μελετάει αλλά και βιώνει τους αγώνες των λαών της Λατινικής Αμερικής. Στο Μεξικό, έρχεται σε επαφή με μια ομάδα Κουβανών επαναστατών και με τον αρχηγό τους Φιντέλ Κάστρο. Ταυτίζεται αμέσως με την σκέψης τους και τη θέλησή τους να απελευθερώσουν την Κούβα από το αμερικανοκίνητο δικτατορικό καθεστώς Μπατίστα.


Η επανάσταση θριαμβεύει και ο Τσε αποκτά αρμοδιότητες ως Υπουργός Βιομηχανίας και Διευθυντής της Εθνικής Τράπεζας. Σύντομα, η ανησυχία του ν’ ακολουθήσει το δικό του δρόμο, τον κάνει να εκφράσει στον Φιντέλ την επιθυμία του να πραγματοποιήσει την υπόσχεση αλλοτινών καιρών, που ήταν πως όταν η Κούβα θα είχε απελευθερωθεί, αυτός θα ακολουθούσε τον δρόμο του σε χώρες που θα χρειάζονταν τη βοήθειά του. Αρχίζει να εκπαιδεύεται με μια ομάδα ανδρών στη Σιέρρα Μαέστρα και φεύγει για την Αφρική για να οργανώσει την επανάσταση.

ΟΙ ΠΕΙΡΑΤΕΣ ΤΗΣ ΚΑΡΑΙΒΙΚΗΣ ΞΑΝΑ ΣΤΟ ΣΕΝΤΟΥΚΙ ΤΗΣ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΣ;

Η Λατινική Αμερική αναδύεται ως πεδίο προσπάθειας της δυτικής Αυτοκρατορίας να επικαιροποιήσει την παγκόσμια ηγεμονία της, αλλά και ως πεδίο σκληρής ταξικής πάλης, στο οποίο – παρά τις ήττες που έχει υποστεί το ταξικό μας στρατόπεδο – το τελικό αποτέλεσμα δεν έχει ακόμα κριθεί.

Βραζιλία: καρναβάλι της αντίδρασης μετά το επιτυχημένο πραξικόπημα

Η απόφαση της Γερουσίας της Βραζιλίας να απομακρύνει από το ανώτατο αξίωμα και να παραπέμψει σε δίκη την πρόεδρο της Βραζιλίας, Ντίλμα Ρούσεφ, με ανυπόστατες κατηγορίες για «διαφθορά» είναι το αποτέλεσμα μιας συνωμοσίας ενορχηστρωμένης από τη βραζιλιάνικη αστική αντίδραση και τον ιμπεριαλισμό [1, 2, 3]. Πρόκειται για ένα πραξικόπημα ενάντια όχι μόνο στο Εργατικό Κόμμα και τη Ρούσεφ, αλλά και το προλεταριάτο και τους καταπιεσμένους της Βραζιλίας. Για το πραξικόπημα αυτό η αστική αντιπολίτευση δουλεύει από το 2013, έχοντας ηττηθεί στις εκλογές του 2002, 2006, 2010 αλλά και του 2014. Στο εσωτερικό μέτωπο, η απολύτως αντιδημοκρατική απομάκρυνση του Εργατικού Κόμματος και η ανάληψη της κυβέρνησης από τη δεξιά υπό τον Μισέλ Τεμέρ (πληροφοριοδότη της αμερικάνικης πρεσβείας, όπως αποκάλυψαν τα wikileaks) έχει ως στόχο να φέρει μια ριζική αναδιάταξη του ταξικού συσχετισμού σε βάρος του προλεταριάτου και των λαϊκών μαζών.

Η Βραζιλία πλέον έχει την πιο δεξιά κυβέρνηση από την πτώση της δικτατορίας το 1985. Δεν είναι μόνο η αποπομπή της προέδρου· ο Τεμέρ αντικατέστησε όλους τούς υπουργούς, κατάργησε ολόκληρα υπουργεία και ετοιμάζει μια μαζική εκκαθάριση αντιφρονούντων από τον κρατικό μηχανισμό. Πρότεινε για υπουργό Παιδείας κάποιον που απορρίπτει τη θεωρία της εξέλιξης (ο οποίος τελικά ανέλαβε το υπουργείο Επιστημών). Στο όνομα της λιτότητας μίκρυνε το κυβερνητικό σχήμα καταργώντας υπουργεία· μέσα στα καταργηθέντα υπουργεία περιλαμβάνονται τα υπουργεία Πολιτισμού, Γυναικών, Φυλετικής Ισότητας, Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Όλα τα υπουργεία βρίσκονται πλέον σε χέρια δεξιών – που τυγχάνει να είναι και λευκοί άνδρες, σε μια χώρα που λευκός είναι μόνο ο μισός πληθυσμός. Επτά από τους υπουργούς έχουν παραπεμφθεί οι ίδιοι για διαφθορά, χρηματισμό κλπ. Ανασταίνοντας το λόγο του αυταρχισμού και της δικτατορίας στην πρώτη ομιλία που έδωσε ως μεταβατικός πρόεδρος, ο Τεμέρ αναφέρθηκε στην κυβέρνησή του ως «κυβέρνηση εθνικής σωτηρίας» που θα «ειρηνεύσει το έθνος μας». Με βασικό σύνθημά της το «τάξη και πρόοδος», η νέα κυβέρνηση είναι ξεκάθαρη σε ό,τι αφορά την πολιτική που θα ακολουθήσει, ακόμα και στο επίπεδο των συμβολισμών.

Αργεντινή: το σύντομο διάλειμμα του μετα-νεοφιλελευθερισμού

 

Ολική επαναφορά στα χρόνια του άγριου νεοφιλελευθερισμού της εποχής του Κάρλος Μένεμ υπόσχεται με το πρόγραμμά του ο νέος πρόεδρος της Αργεντινής και πρώην δήμαρχος του Μπουένος Άιρες, πολυεκατομμυριούχος επιχειρηματίας Μαουρίσιο Μάκρι. Παρότι το ποσοστό που κέρδισε τις εκλογές της προηγούμενης Κυριακής είναι οριακό (51,4%) οι αλλαγές που θα επιφέρει θα αποδειχθούν ιστορικές και θα αφορούν μάλιστα ολόκληρη την υπο-ήπειρο.

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΒΑΤΙΚΙΩΤΗΣ

Εντός της Αργεντινής ο Κιρχνερισμός, που εδραιώθηκε στις στάχτες του Αργεντινάζο το 2001, χωρίς ποτέ να θίξει τα κέρδη του κεφαλαίου αμφισβήτησε ορισμένα από τα θέσφατα του νεοφιλελευθερισμού. Για παράδειγμα, οι επανεθνικοποιήσεις ιδιωτικοποιημένων επιχειρήσεων, η σύγκρουση με τους αμερικανούς πιστωτές που κορυφώθηκε το καλοκαίρι το 2014, η επιβολή ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων, μέτρα συγκράτησης των εισαγωγών και μια αφύσικα υψηλή συναλλαγματική ισοτιμία του πέσο που είχε οδηγήσει στο ναδίρ τα συναλλαγματικά αποθέματα, μεταξύ άλλων, συγκρότησαν το μετα-νεοφιλελεύθερο πείραμα ή την αποκληθείσα Συναίνεση του Μπουένος Άιρες. Εκτός της Αργεντινής, που είναι η τρίτη  μεγαλύτερη οικονομίας της υπο-ηπείρου, οι άοκνες προσπάθειες ενοποίησης της Λατινικής Αμερικής, διαδικασία με αριστερό πρόσημο αντίθετα με ό,τι συμβαίνει στην Ευρώπη, χαρακτήρισαν την κυβέρνηση του Νέστορ (2003-2007) και της Κριστίνα Κίρχνερ (2007-2015), που ήταν πιο δεξιά από τις κυβερνήσεις της Βολιβίας και της Βενεζουέλας και πιο αριστερά από της Βραζιλίας.

Καμιά φορά φεύγουν και οι αριστεροί με ελικόπτερο

Του Λεωνίδα Βατικιώτη

Η εμπειρία της Λατινικής Αμερικής δείχνει ότι εκεί όπου πηγαίνει το ΔΝΤ να επιβάλει τα προγράμματά του οι αριστεροί πρωθυπουργοί είναι αυτοί που φεύγουν με ελικόπτερο αν, αφού εκλεγούν για να βάλουν τέλος στη λιτότητα και τις νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις, καταλήγουν να τις εφαρμόζουν. Η Ελλάδα δεν είναι Λατινική Αμερική, αλλά τίποτα δεν αποκλείει το ενδεχόμενο ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλέξης Τσίπρας να αποδειχτούν εξίσου αναλώσιμοι.

Προφανώς η ιστορία δεν κάνει κύκλους, ούτε επαναλαμβάνεται. Υπάρχουν όμως ομοιότητες που μόνο τυχαίες δεν είναι.

Στον Ισημερινό η ριζική αλλαγή που συμβόλιζε ο Αλφρέντο Παλάσιο, ο οποίος κυβέρνησε από τον Απρίλιο του 2005 μέχρι τον Ιανουάριο του 2007, σε σχέση με τον προκάτοχό του Λούτσιο Γκουτιέρες, συμπυκνώνεται σε μια φωτογραφία στην οποία ο Παλάσιο φοράει λευκή ιατρική ποδιά (εδώ οι συμβολισμοί πρέπει να ερμηνευτούν στο ειδικό πλαίσιο μιας φτωχής, αναπτυσσόμενης χώρας), ενώ δίπλα του βρίσκεται ο Γκουτιέρες φορώντας στρατιωτική στολή.

Ο καρδιολόγος Παλάσιο, υπουργός Υγείας τη δεκαετία του ’90 και με διεθνή καριέρα στην καρδιοχειρουργική, ανέλαβε τα πρωθυπουργικά καθήκοντα υποσχόμενος γενναίες επενδύσεις σε κοινωνικά προγράμματα. Τον αντίλογο που κάθε φορά διατυπωνόταν, ότι αυτές οι υποσχέσεις έρχονταν σε σύγκρουση με τις δεσμεύσεις που είχε αναλάβει ο Ισημερινός στο πλαίσιο της επιτήρησης από το ΔΝΤ, τις προσπερνούσε διά της σιωπής. Μέχρι που ήρθε το πλήρωμα του χρόνου και αποδείχθηκε ότι όλες εκείνες οι φιλολαϊκές υποσχέσεις, που του χάρισαν το χαρακτηρισμό «λαϊκιστής» από τη δεξιά αντιπολίτευση, απλώς αδυνατούσαν να εφαρμοστούν εφόσον προτεραιότητα είχαν οι δεσμεύσεις στο ΔΝΤ. Έτσι ο γιατρός, που ένα μήνα μετά την ανάληψη των καθηκόντων του έχαιρε αποδοχής άνω του 62%, διέψευσε τις ελπίδες και τάχιστα μεταμορφώθηκε σε όργανο των πιστωτών, ανακοινώνοντας περικοπές και αιματοκυλώντας διαδηλώσεις. Μέχρι που αναγκάστηκε να φύγει νύχτα από το προεδρικό μέγαρο δίνοντας τη θέση του στον Ραφαέλ Κορέα…

Διαγραφή χρέους: η εμπειρία της Λ. Αμερικής

Δημήτρης Καλτσώνης 10/07/2015
Σύλλογος Μαρξιστικής Σκέψης Κορδάτος

Θα επιχειρήσω να επικεντρώσω την προσοχή σας στην εμπειρία διαγραφής του χρέους ιδίως κρατών της Λατινικής Αμερικής, καθώς και σε κάποια συμπεράσματα που μπορούν να εξαχθούν. Τα συμπεράσματα αυτά πιθανότατα θα αποδειχθούν χρήσιμα για τη δική μας προσπάθεια.

Είναι εφικτό;

Το πρώτο που διακρίνει κανείς μελετώντας την ιστορική εμπειρία είναι ότι η διαγραφή χρέους δεν είναι ένα σπάνιο φαινόμενο. Δεν αποτελεί μια σπάνια εξαίρεση. Αντίθετα, συναντιέται συχνά στην ιστορία, παλαιότερη και πρόσφατη, της αμερικανικής ηπείρου. Το Μεξικό, η Κούβα, η Κόστα Ρίκα, το Περού, η Παραγουάη, η Βραζιλία, η Βολιβία, το Εκουαδόρ, η Αργεντινή, η Βενεζουέλα αλλά και οι ίδιες οι ΗΠΑ έχουν κατά καιρούς διαγράψει μονομερώς χρέη.

Επομένως, αν σε αυτή την εμπειρία προσθέσει κανείς την εμπειρία άλλων κρατών του πλανήτη και μάλιστα ευρωπαϊκών, τότε γίνεται ολοφάνερο ότι η διαγραφή του χρέους δεν είναι κάτι το ακατόρθωτο.

Τα όρια της σοσιαλδημοκρατίας

Είναι αναμφίβολο πως η αναδιανεμητική πολιτική του Τσάβες στη Βενεζουέλα και του Λούλα και της διαδόχου του Ντίλμα Ρούσεφ στη Βραζιλία έβγαλε εκατομμύρια κολασμένους από τα σκοτάδια της απόλυτης φτώχειας | STEVE MCCURRY

Συντάκτης: Γιώργος Τσιάρας

     

Βλέποντας προχθές στην τηλεόραση τους «33» ηγέτες της Λατινικής Αμερικής να στήνονται στη σειρά για να βγάλουν την απαραίτητη «οικογενειακή» φωτογραφία δίπλα στους «28» Ευρωπαίους πρωθυπουργούς και προέδρους, μια σειρά από δυσάρεστες σκέψεις μού ήρθαν στο μυαλό. Κι επειδή, όπως έλεγε κι ο Οργουελ, «σε καιρούς καθολικής εξαπάτησης, το να λες την αλήθεια είναι μια επαναστατική πράξη», λέω να τις μοιραστώ μαζί σας –κι ας με κράξουν όσο θέλουν μετά οι... προδομένοι σύντροφοι και «σύντροφοι».

Πριν από δεκάξι χρόνια, λοιπόν, τον Φλεβάρη του 1999, η -κατά κράτος ηττημένη- αντικαπιταλιστική Αριστερά σε όλο τον κόσμο αναθάρρησε, βλέποντας έναν μιγά αξιωματικό, τον Ούγο Τσάβες, να κερδίζει διά περιπάτου τις εκλογές στη Βενεζουέλα και να κηρύσσει την περίφημη «Μπολιβαριανή επανάστασή» του, στα πρότυπα –υποτίθεται– του κουβανέζικου «σοσιαλισμού των τροπικών» του μέντορά του Φιντέλ Κάστρο.

Ο Ρομπέν των Συχνοτήτων

 
    Ο Ρομπέν των Δασών ήταν το απόλυτο σύμβολο της αναδιανομής εισοδήματος υπέρ των φτωχών αλλά και της οικονομικής δικαιοσύνης

     

Ο Ρομπέν των Δασών δεν ήταν απλώς ένας ληστής με κεϊνσιανές ανησυχίες. Ηταν το σύμβολο της προστασίας των δημόσιων αγαθών. Σήμερα θα έριχνε τα βέλη του σε όσους λυμαίνονται τις ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές συχνότητες.

Ποτέ δεν κλέβουμε. Δανειζόμαστε από αυτούς που έχουν
Ρομπέν των Δασών

Πριν από σχεδόν μισό αιώνα, τηλεθεατές στη Βρετανία και τις ΗΠΑ παρακολούθησαν με ενθουσιασμό το πρώτο επεισόδιο της σειράς «Οι περιπέτειες του Ρομπέν των Δασών». Οι πιο προσεκτικοί ενδέχεται να παρατήρησαν ότι στα πρώτα έξι επεισόδια δεν αναγράφονταν τα ονόματα των σεναριογράφων. Και ο λόγος ήταν απλός: Ολοι ανήκαν στις μαύρες λίστες που είχε συντάξει το αμερικανικό καθεστώς κατ’ εντολή του γερουσιαστή Μακάρθι. Δεν ήταν φυσικά τυχαίο ότι τόσα θύματα της αντικομμουνιστικής υστερίας βρέθηκαν να συνεργάζονται στη συγκεκριμένη σειρά. Η παραγωγός του «Ρομπέν των Δασών», Χάνα Γουαϊνστάιν, τους είχε επιλέξει έναν προς έναν και συχνά συνεργαζόταν μαζί τους για να περνά δημοκρατικά μηνύματα σε εκατομμύρια θεατές. Ο Ρομπέν των Δασών ήταν το απόλυτο σύμβολο της αναδιανομής εισοδήματος υπέρ των φτωχών αλλά και της οικονομικής δικαιοσύνης, η οποία τρομοκρατεί όπως ο διάολος το λιβάνι όλα τα φιλελεύθερα καθεστώτα της αστικής δημοκρατίας. Σύμφωνα όμως με τον Νόαμ Τσόμσκι, ήταν κάτι περισσότερο…