Αντι-

Μια παρατήρηση που θα μπορούσε να κάνει κάποιος για τον σημερινό άνθρωπο είναι πως ξέρει περισσότερο τι δεν είναι παρά τι είναι ή τι θέλει να είναι.

Ο ετεροπροσδιορισμός είναι συνεχής.

Παράδειγμα: «είμαι αντιφασίστας».

Προσοχή, δεν είμαι δημοκράτης, είμαι αντιφασίστας.

Αυτό σημαίνει πως αυτοπροσδιορίζομαι, ετεροπροσδιοριζόμενος.

Δηλαδή, έχω ανάγκη τον φασίστα για να προσδιοριστώ.

Άρα, θα έχω πάντα ανάγκη τον φασίστα, γιατί πάντα υπάρχουν θα φασίστες.

Τους φασίστες δεν μπορείς να τους εξολοθρεύσεις, γιατί αυτό θα ήταν φασιστικό.

Κι εσύ είσαι αντιφασίστας.

Βέβαια, όταν αυτοπροσδιορίζεσαι ως αντιφασίστας -και ουσιαστικά ετεροπροσδιορίζεσαι-, δεν είναι καθόλου απίθανο να χρησιμοποιήσεις τις μεθόδους αυτού στον οποίο δηλώνεις πως είσαι αντίθετος.

Και τότε έχεις γίνει σαν αυτόν.

Πάντως, ως αντιφασίστας, διαιωνίζεις τον φασισμό, επειδή τον χρειάζεσαι, για να αυτοπροσδιοριστείς.

Η παγίδα του «αντι-» είναι τεράστια και όλο και περισσότεροι άνθρωποι μοιάζουν διατεθειμένοι να πέσουν σε αυτήν.

Ποιός διάλογος; Αντίλογος!

Στα χρόνια της παντοδυναμίας του, ο Ανδρέας Παπανδρέου έλεγε ότι, αν θες να περάσεις ένα μέτρο, φτιάξε μια επιτροπή ειδικών που θα το μελετήσει και παρουσίασέ το ως πόρισμά της. Αν πάλι δεν θες να περάσεις ένα μέτρο που το ζητάει επιτακτικά ο λαός, στείλε το σε διάλογο, φροντίζοντας να συμμετέχουν σ' αυτόν όσο γίνεται περισσότεροι (επιτροπές πολιτών, συνδικαλιστικά όργανα, ειδικοί, ερευνητικά κέντρα κλπ) ώστε να είναι πρακτικά αδύνατον να ομονοήσουν. Έτσι ούτε αποτέλεσμα θα βγει ούτε κανείς θα μπορεί να σε κατηγορήσει, εφ' όσον εσύ τήρησες δημοκρατικές διαδικασίες.

Το τερτίπι αυτής της πομφόλυγος, αυτής της σαπουνόφουσκας που λέγεται διάλογος, το παίζουν στα δάχτυλα όλες οι κυβερνήσεις ασχέτως χρωματικής προελεύσεως, σάμπως ο διάλογος να είναι κάποιας μορφής πανάκεια διά πάσαν νόσον και πάσαν μαλακίαν. Μόνο που ο διάλογος στην σύγχρονη δημοκρατία δεν έχει τα χαρακτηριστικά που διέθετε την εποχή τού Σωκράτη, δηλαδή κάτι σε "πες εσύ να πω κι εγώ και όπου καταλήξουμε". Σήμερα τα πράγματα πάνε αλλιώς, κάπως σε "πες εσύ και καταλήγουμε όπου πω εγώ". Σήμερα φτιάχνει ο Κατρούγκαλος, ας πούμε, ένα πακέτο ασφαλιστικών μεταρρυθμίσεων, το εξετάζει με τα μεγάλα αφεντικά και, αφού καταλήξουν όλοι μαζί σε κάποιες αποφάσεις, βγαίνει και λέει "ελάτε να το κουβεντιάσουμε". Ωραίος διάλογος!

[του Κώστα Μητρόπουλου]