Η ανάγκη να αντισταθούμε στη βία των πολιτικών που λεηλατούν και καταχρώνται την ικανότητά μας να αποφασίζουμε πώς θα ζήσουμε είναι ευρέως διαδεδομένη. Το «πώς» να αντισταθούμε μας διχάζει. Κάποιοι κοιτάζουν προς τα κάτω, άλλοι προς τα πάνω. Κάποιοι προσπαθούν να εφαρμόσουν βαθιές αλλαγές και λένε ότι είναι ο μόνος αποτελεσματικός τρόπος αντίστασης. Άλλοι συνεχίζουν να ασκούν το «ιερό» δικαίωμα να ζητούν από τους άνωθεν (κοσμητικές) αλλαγές, [μακιγιάζ], και τροφοδοτούν την ευφάνταστη ιδέα σύμφωνα με την οποία η λύση θα έρθει όταν μια κακή δύναμη μπορεί να αντικατασταθεί από μια υποτιθέμενα καλύτερη δύναμη. Εκατομμύρια άνθρωποι είναι έτοιμοι να κάνουν τα πάντα για να υπερασπιστούν ή να κατακτήσουν το δικαίωμα να ζητούν αλλαγές στα πράγματα ή στον κόσμο. Είναι μια αρχαία παράδοση, ίσως μια μοναρχική κληρονομιά που προέρχεται από τότε που όλα έπρεπε πραγματικά να ζητούνται από τον βασιλιά. Η εμπειρία, ωστόσο, μας λέει ότι οι βαθιές αλλαγές δεν προέρχονται από πάνω
Η δυσαρέσκεια είναι ασαφής, άφθονη και ευρέως διαδεδομένη… και μάλιστα γενικευμένη. Καθώς το κύμα βίας αυξάνεται, τόσο από τους εγκληματίες στην κορυφή όσο και από εκείνους στη βάση, καθώς και από την οικονομία, πώς μπορούμε να αποτρέψουμε την εκφυλισμό της δυσαρέσκειας σε απελπισία; Πώς μπορούμε να τη μετατρέψουμε σε ικανότητα μεταμόρφωσης; Τι μπορούμε να κάνουμε;
«Να προσέχετε τους εαυτούς σας, να προσέχετε εμάς», μας είπε ο Γκαλεάνο Galeano στην πρώτη του εμφάνιση. Αυτή είναι η προτεραιότητα. Πρέπει να δεσμευτούμε στην υπεράσπιση των ζαπατίστας. Δεν πρέπει να περάσει ούτε μια μέρα χωρίς να κάνουμε κάτι για τις απειλές που τους περιβάλλουν. Και πρέπει να φροντίζουμε τους εαυτούς μας, γιατί αυτές βαραίνουν κι εμάς.
Η κύρια απειλή προέρχεται από τα πάνω: η κυβέρνηση και οι πολιτικές τάξεις ενεργούν ως επιχειρηματίες της λεηλασίας, της βίας, της διαφθοράς και της ατιμωρησίας. Υπάρχει μια αυξανόμενη συναίνεση σχετικά με την ανάγκη αντίστασης στις πολιτικές και τις πράξεις τους. Αλλά η μορφή της αντίδρασης μας διχάζει. Κάποιοι κοιτάζουν προς τα κάτω, άλλοι προς τα πάνω. Κάποιοι είναι αφοσιωμένοι σε βαθιές αλλαγές, τις οποίες θεωρούν ως τη μόνη αποτελεσματική μορφή αντίστασης, ενώ άλλοι συνεχίζουν να απαιτούν αλλαγές μακιγιάζ από τους από πάνω και καλλιεργούν την ευφάνταστη ιδέα ότι η λύση θα έρθει όταν μπορέσουν να τις αντικαταστήσουν με υποτιθέμενα καλύτερες.
Υπάρχουν εκατομμύρια άνθρωποι, εδώ και αλλού, που είναι πρόθυμοι να δώσουν τα πάντα, ακόμα και τη ζωή τους, για να υπερασπιστούν το ιερό δικαίωμα να ζητούν. Είναι μια αρχαία παράδοση, ίσως κληρονομημένη από τη μοναρχία, όταν όλα έπρεπε να ζητούνται από τον βασιλιά. Σύμφωνα με το αμερικανικό μοντέλο, αποτελεί το θεμέλιο όλων των σύγχρονων δημοκρατικών κοινωνιών, οι οποίες βασίζονται στην υπακοή και την υποταγή στην εξουσία, όπως καθιερώθηκε από το πρώτο μας Σύνταγμα (1).
Η πολιτική ελευθερία που θεωρείται η πιο σημαντική στις σύγχρονες δημοκρατίες είναι το δικαίωμα του συνέρχεσθαι, το οποίο κατοχυρώνεται στον Χάρτη των Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Πολιτειών ως το δικαίωμα του λαού να συνέρχεται ειρηνικά και να υποβάλλει αιτήματα στην κυβέρνηση για να διορθώσει τις αδικίες της. Πρόκειται για την Πρώτη Τροπολογία, την πρώτη. Δηλώνει το δικαίωμα του συνέρχεσθαι… της άσκησης του δικαιώματος υποβολής αιτημάτων, το οποίο θα ήταν το θεμελιώδες δικαίωμα στο έθνος-Κράτος, στο καθεστώς που δημιουργήθηκε για να διαχειρίζεται τον καπιταλισμό. Ορίζεται κυνικά ως δημοκρατία, παρόλο που με αυτήν οι πολίτες δεν μπορούν να συμμετέχουν στις κυβερνητικές αποφάσεις και, ακόμη λιγότερο, να επιβάλλουν τη θέλησή τους στους ηγεμόνες, τους κυβερνώντες. Μπορούν να ζητήσουν κάτι, ναι, αλλά οι αρχές, όπως ακριβώς έκανε ο βασιλιάς, μπορούν να το αγνοήσουν.
Εξακολουθεί να έχει νόημα να ασκούμε την ελευθερία μας να συναθροιζόμαστε και να διαδηλώνουμε, η οποία εκτίθεται ολοένα και περισσότερο σε κανονισμούς και καταστολή κάθε μέρα. Δεν πρέπει να τη χάσουμε. Αλλά είναι ανόητο να συνεχίσουμε να αφιερώνουμε τις ενέργειές μας στο να ζητάμε από εκείνους που βρίσκονται σε υψηλές θέσεις – μέσα από πορείες, συγκεντρώσεις υπογραφών ή οτιδήποτε άλλο—να κάνουν το αντίθετο από αυτό που κάνουν. Η παγκόσμια εμπειρία, και ιδιαίτερα η μεξικανική, δείχνει ότι είτε οι αξιωματούχοι θέλουν να ικανοποιήσουν τα αιτήματα του λαού και να αντιμετωπίσουν διεξοδικά τα τρέχοντα «προβλήματα» είτε όχι, δεν μπορούν να το κάνουν.
Είναι αδύνατο να επιφέρουμε τις βαθιές αλλαγές που απαιτούνται σήμερα από τα πάνω.
Υπάρχουν εκείνοι που συνεχίζουν να ελπίζουν σε ένα σημαντικό, συγκλονιστικό γεγονός: ένα coup de main, ένα κυβερνητικό πραξικόπημα ή ένα σοκ που θα φέρει ξαφνικά αυτές τις αλλαγές. Είναι μια επικίνδυνη και παραλυτική ψευδαίσθηση.
Δεν μπορώ πλέον να πιστεύω σε μαγικές αλλαγές, όπως μια νικηφόρα εξέγερση που μεταμορφώνει μια κοινωνία, μας είπε πριν από λίγο καιρό η Μερσέντες Μονκάδα από τη Νικαράγουα. Πιστεύω ότι οι επαναστάσεις είναι σταδιακές, βαθιές και συνδέονται με την καθημερινή ζωή. Πρέπει να ριζώσουν σε όλους τους χώρους της κοινωνίας, στις οικογένειες, στις προσωπικές σχέσεις, στα μικρότερα πράγματα, στις γειτονιές, σε όλα όσα τελικά καθορίζουν τη μορφή της εξουσίας.
Μας το είπε και ο αείμνηστος sup (Υποδιοικητής Mάρκος, στμ) το 2007 sup (il Subcomandante Marcos, ndt) : ”Οι μεγάλοι μετασχηματισμοί δεν ξεκινούν ούτε από ψηλά ούτε από μεγαλοπρεπή και επικά γεγονότα, αλλά μάλλον από κινήματα μικρής μορφής που φαίνονται άσχετα, ασήμαντα για τον πολιτικό και τον αναλυτή που στέκονται ψηλά. Η ιστορία δεν μεταμορφώνεται ξεκινώντας από τις γεμάτες πλατείες ή τα αγανακτισμένα πλήθη, αλλά μάλλον… ξεκινώντας από την οργανωμένη συνείδηση ομάδων και συλλογικοτήτων που γνωρίζονται και αναγνωρίζονται αμοιβαία, στα κάτω αριστερά, και χτίζουν μια άλλη πολιτική”.
Αυτό είναι το ζητούμενο σήμερα. Eτούτο πρέπει να περιλαμβάνει τη φροντίδα ημών των ιδίων και των άλλων. Όπως είπε και πάλι ο sup: «Οι πραγματικοί μετασχηματισμοί μιας κοινωνίας, δηλαδή των κοινωνικών σχέσεων σε μια δεδομένη ιστορική στιγμή… είναι αυτοί που πρέπει να στρέφονται ενάντια στο σύστημα στο σύνολό του. Προς το παρόν, δεν είναι δυνατές επιδιορθώσεις ή μεταρρυθμίσεις. Αντίθετα, τα αντισυστημικά κινήματα είναι εφικτά και απαραίτητα.
Αν καταφέρναμε να διαρρήξουμε το πέπλο που κρύβει τις ψευδαισθήσεις της διεκδίκησης ή της αντικατάστασης των διοικούντων, θα μπορούσαμε να επικεντρωθούμε σε αυτό που πραγματικά λείπει και είναι απολύτως εφικτό: να οργανωθούμε σε ομάδες και συλλογικότητες που μπορούν να μας βοηθήσουν να αναπτυχθούμε αμοιβαία στην πρακτική πραγματικά μετασχηματιστικών δράσεων, για να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τις τρομερές απειλές που μας βαραίνουν και να μετατρέψουμε την κατάσταση στην ευκαιρία αλλαγής που ονειρευόμαστε εδώ και τόσο καιρό.
(1). Το Σύνταγμα του 1917 είναι μια συμβολή της μεξικανικής νομικής παράδοσης στον παγκόσμιο συνταγματισμό, αφού ήταν το πρώτο σύνταγμα στην ιστορία που περιλάμβανε τα κοινωνικά δικαιώματα, δύο χρόνια πριν από το γερμανικό Σύνταγμα της Βαϊμάρης Costituzione tedesca di Weimar(1919).
Φωτογραφία: Massimo Tennenini
Πηγή: la Jornada. Πρωτότυπος τίτλος: El sagrado derecho a pedir, Το ιερό δικαίωμα να ρωτάς
Μετάφραση για την Comune-info: σε επιμέλεια Camminar Domandando.
ο Gustavo Esteva ζει στην Οαχάκα του Μεξικού. Τα βιβλία του εκδίδονται σε διάφορες χώρες σε όλο τον κόσμο. Στην Ιταλία, έχουν μεταφραστεί τα: «Εγκώμιο του ζαπατισμού», εκδόσεις Karma· «Η Κομμούνα της Οαχάκα», Carta· και, μόλις τους τελευταίους μήνες, τα τρία τελευταία για τον εκδοτικό οίκο Asterios: «Αντίσταση. Η εξέγερση σε εξέλιξη», «Ας Επιστρέψουμε στο Τραπέζι» και «Χωρίς Δασκάλους» – «La Comune di Oaxaca», Carta. «Antistasis. L’insurrezione in corso». «Torniamo alla Tavola» και «Senza Insegnanti». Στο Μεξικό, ο Εστέβα γράφει τακτικά για την εφημερίδα La Jornada, αλλά τα δοκίμιά του δημοσιεύονται και σε πολλές άλλες χώρες. Στην Ιταλία, συνεργάζεται με την Comune-info.
Όλα τα άλλα άρθρα του Gustavo Esteva που δημοσιεύονται στην Comune-info βρίσκονται εδώ qui
Μια μικρή ομάδα ιταλών φίλων του Εστέβα, που αυτοαποκαλούνται “camminar domandando”, ΄΄περπατούμε ερωτώντας», τους προηγούμενους μήνες, δημοσίευσε το κείμενο της συζήτησης που πραγματοποίησε ο Εστέβα στην Μπολόνια τον απρίλιο του 2012 (τα θέματα είναι εν μέρει τα ίδια με εκείνα των συναντήσεων που πραγματοποιήθηκαν σε εκείνη την περίσταση στη Λούκα, τη Βαλ ντι Σούζα, το Τορίνο, το Μιλάνο, τη Βενετία, την Πάντοβα, τη Φλωρεντία και τη Ρώμη): «Κοινωνική κρίση και εναλλακτικές λύσεις από τα κάτω. Υπεράσπιση της επικράτειας, κοινά αγαθά, συντροφικότητα» – “Crisi sociale e alternative dal basso. Difesa del territorio, beni comuni, convivialità”. (Όποιος θέλει, μπορεί να το κατεβάσει στο www.camminardomandando.wordpress.com).
https://comune-info.net/il-sacro-diritto-di-avanzare-richieste/
https://www.anarxiki-omospondia.gr/%cf%80%cf%8e%cf%82-%ce%bc%cf%80%ce%bf%cf%81%ce%bf%cf%8d%ce%bc%ce%b5-%ce%bd%ce%b1-%ce%b1%ce%bb%ce%bb%ce%ac%ce%be%ce%bf%cf%85%ce%bc%ce%b5-come-possiamo-cambiare/
Πηγή: https://aenaikinisi.wordpress.com/2025/09/28/%cf%80%cf%8e%cf%82-%ce%bc%cf%80%ce%bf%cf%81%ce%bf%cf%8d%ce%bc%ce%b5-%ce%bd%ce%b1-%ce%b1%ce%bb%ce%bb%ce%ac%ce%be%ce%bf%cf%85%ce%bc%ce%b5-come-possiamo-cambiare/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου