Πέμπτη 18 Ιουνίου 2015

ΕΥΡΩ Η ΧΑΟΣ;» – ΟΥΤΕ ΕΥΡΩ, ΟΥΤΕ ΧΑΟΣ!

Την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές η Ελλάδα αντιμετώπιζε ‒για μια ακόμη φορά‒ το ενδεχόμενο της χρεοκοπίας και της εξόδου από το ευρώ. Η αλήθεια είναι ωστόσο ότι από τις 25 Ιανουαρίου και έπειτα ουκ ολίγες φορές έχει ακουστεί αυτή η φράση. Μόνο που τώρα φαίνεται πως υπάρχει μια ειδοποιός διαφορά: ακούστηκε επίσημα, για πρώτη φορά, πως το ενδεχόμενο αυτό δεν είναι απλά μια πιθανότητα, αλλά πλέον γίνεται μια δυνατότητα.

 
Οι εξελίξεις των τελευταίων 24ώρων είναι ιδιαίτερα πυκνές και ‒παρά το γεγονός ότι κινδυνεύουμε να κατηγορηθούμε για απλούστευση‒ μπορούμε να τις συνοψίσουμε ως εξής: η κυβέρνηση και οι δανειστές έχουν φτάσει ένα βήμα πριν από τη ρήξη, καθώς οι διαπραγματεύσεις έχουν οδηγηθεί σε αδιέξοδο. Σύμφωνα, μάλιστα, με το πρακτορείο Reuters, «υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της ευρωζώνης έχουν επισήμως συζητήσει για πρώτη φορά, μια πιθανή αθέτηση πληρωμής από την Ελλάδα».
 
Για ποιο λόγο, όμως, φτάσαμε εδώ που φτάσαμε;
 
ΟΙ ΤΕΣΣΕΡΙΣ «ΔΙΑΦΩΝΙΕΣ» – ΔΗΛΑΔΗ, ΟΙ ΕΞΗΣ ΔΥΟ: ΑΥΤΗ Η ΜΙΑ…
 
Αν κρίνουμε από όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας, το όλο θέμα εντοπίζεται στο γεγονός ότι οι «θεσμοί» δεν αποδέχονται τις προτάσεις των 47 σελίδων που έχει αποστείλει η ελληνική κυβέρνηση.  
 
Κωδικοποιημένα, η όλη διαφωνία έγκειται στα εξής τέσσερα ζητήματα:
 
Πρώτον, στο ασφαλιστικό. Οι θεσμοί απαιτούν αναμόρφωση του συνταξιοδοτικού συστήματος με περικοπές δαπανών 0,25%-0,5% του ΑΕΠ το 2015 και 1% το 2016. Αυτό σημαίνει μια σειρά μέτρων που περιλαμβάνουν απάλειψη του ΕΚΑΣ και συνταξιοδότηση στα 67 όσων θα συνταξιοδοτηθούν μετά τις 30 Ιανουαρίου 2015. Η κυβέρνηση, διά στόματος Γιάνη Βαρουφάκη, το θεωρεί «χασαπική» και θέλει «χειρουργική επέμβαση» επί του ασφαλιστικού, ζητώντας παύση των πρόωρων συντάξεων και πάταξη της εισφοροαποφυγής. Αυτό σημαίνει μια κατ’ αρχήν αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης καθώς ελάχιστοι θα βγαίνουν μετά τα 67. Το δεύτερο στοιχείο είναι ότι η «βιωσιμότητα» των ταμείων καθίσταται κύριο ζητούμενο. Ταυτόχρονα, δε, όλοι οι μνημονιακοί νόμοι παραμένουν εν ισχύ. Άρα, στο ασφαλιστικό και οι δύο προκρίνουν «μνημονιακά» μέτρα, αλλά με διαφορετικό «μείγμα».
 
Δεύτερον, στα εργασιακά. Οι θεσμοί προτείνουν διαδικασία διαβούλευσης για τον κατώτατο μισθό, τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, τις μαζικές απολύσεις και τις απεργίες, με βάση την «άριστη πρακτική» στην Ευρώπη. Έτσι, προτείνουν να ξεκινήσει μια διαδικασία διαβούλευσης, ανάλογη με αυτή που έγινε για τον καθορισμό του κατώτατου μισθού το 2013. Η κυβέρνηση από την πλευρά της επιζητάει από την πλευρά της την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων και την αύξηση του κατώτατου μισθού μέχρι το 2016. Εδώ, υπάρχει διαφωνία, αλλά, όπως θα δούμε, μπορεί να ξεπεραστεί.
 
Τρίτον, στο πλεόνασμα. Η κυβέρνηση προβλέπει πρωτογενή πλεονάσματα 0,6% το 2015, 1,5% το 2016, 2,5% το 2017 και 3,5% ετησίως για την πενταετία που θα ακολουθήσει. Προτείνει, επίσης, ιδιωτικοποιήσεις ύψους 3,2 δις για το 2015-16, 2,1 δις για το 2017-19 και 10,8 δις για την περίοδο μετά το 2020. Οι «θεσμοί» απαιτούν πρωτογενή πλεονάσματα 1% το 2015, 2% το 2016, 3% το 2017, 3,5% το 2018 και 3,5% για κάθε χρόνο που ακολουθεί. Επίσης, θέλουν συνέχιση των ιδιωτικοποιήσεων (ΤΡΑΙΝΟΣΕ, περιφερειακά αεροδρόμια, Εγνατία, λιμάνι Πειραιά, λιμάνι Θεσσαλονίκης). Αν, λοιπόν, το θέμα ήταν μόνο τα πρωτογενή πλεονάσματα (όπως παρουσιάζεται από τα media) τότε θα είχε ήδη ξεπεραστεί. Οι δύο πλευρές απέχουν ελάχιστα σε αυτόν τον τομέα και χρειάζεται μόνο λίγη «καλή θέληση», όπως είπε η Μέρκελ.
 
Τέταρτον, στην αναδιάρθρωση του χρέους. Η ελληνική κυβέρνηση το θεωρεί ως μείζων ζήτημα και είναι εκεί που έχει «στηλώσει» τα πόδια, καθώς μόνο μέσω μιας τέτοιας αναδιάρθρωσης θα μπορέσει να «πουλήσει» τη συμφωνία στο εσωτερικό. Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση θέλει αποπληρωμή των ομολόγων που διακρατεί η ΕΚΤ, με κονδύλια που θα παράσχει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ΕΜΣ). Δεύτερον, το 2015-16 να υπάρξει αποπληρωμή των δανείων του ΔΝΤ με κονδύλια που επίσης θα παράσχει ο ΕΣΜ. Στη βάση αυτή εκτιμάται ότι η Ελλάδα θα μπορέσει να επιστρέψει στις αγορές το Μάρτιο του 2016. Σύμφωνα με τον οικονομολόγο Κ. Λαπαβίτσα, «το συνολικό ύψος των νέων δανείων δεν αναφέρεται, αλλά λογικά θα είναι περίπου 50 δις» (βλ.: άρθρο: «Που πάει η διαπραγμάτευση;»). Η κυβέρνηση επίσης ζητά από τους «θεσμούς» να υπάρξει κάποιο πρόγραμμα χρηματοδότησης της ανάπτυξης το 2016-2021. Οι εταίροι δεν έχουν κάνει κάποια αντιπρόταση και δεν φαίνονται διατεθειμένοι να συζητήσουν κάτι τέτοιο, αν νωρίτερα δεν έχει υπάρξει συμφωνία επί της αρχής με την κυβέρνηση σε όλα τα υπόλοιπα ζητήματα.
 
ΈΜΕΙΝΑΝ ΜΕ ΤΟ «ΚΑΡΟΤΟ» ΚΑΙ ΤΗΝ… ΑΠΟΡΙΑ
 
Αν εξετάσουμε κάπως προσεκτικότερα τα παραπάνω δεδομένα μπορούμε με ασφάλεια να πούμε ότι τόσο στα πλεονάσματα, όσο και στο ασφαλιστικό θα βρεθεί μια «χρυσή τομή» με εκατέρωθεν υποχωρήσεις ‒ προφανώς, κυρίως της ελληνικής πλευράς. Συνεπώς, το ερωτηματικό παραμένει για τα εργασιακά και, κατά κύριο λόγο, για την αναδιάρθρωση του χρέους. Και αν για τα εργασιακά είναι δυνατό να βρεθεί μια λύση (π.χ. ομαδικές απολύσεις και επαναφορά του κατώτατου), στο άλλο εξακολουθεί να υπάρχει πρόβλημα. Και αυτό διότι η κυβέρνηση δεν δείχνει καθόλου διατεθειμένη να υποχωρήσει. Είναι το «καρότο», για το «μαστίγιο» που θα ακολουθήσει προς τον ελληνικό λαό. Και αυτό το «καρότο» δεν θα απέχει και πολύ από το «καρότο» του Σαμαρά: «Το 2016, η Ελλάδα θα βγει στις αγορές».  
 
Ας κοιτάξουμε, όμως, λίγο προσεκτικότερα την πρόταση της Αθήνας. Η λεγόμενη αναδιάρθρωση του χρέους, δεν είναι κούρεμα. Ούτε καν μια αμφισβήτηση του λεγόμενου «επαχθούς χρέους». Δεν έχει τίποτε το αριστερό. Ούτε καν το προοδευτικό. Ίσα ίσα, εκείνο που προκύπτει είναι πως ζητάει δάνεια, για να πληρώσει τα δάνεια, με ρήτρα ότι θα βγει στις αγορές, έχοντας την ευρωπαϊκή εγγύηση για ανάπτυξη! Η αλήθεια είναι πως αυτό λέγεται «συνέχιση της ίδιας πολιτικής με άλλα μέσα».
 
Για αυτόν ακριβώς το λόγο τα κυβερνητικά στελέχη βρίσκονται κυριολεκτικά σε αμηχανία. Όχι μόνο έχουν «δώσει» τα πάντα στους «εταίρους», αλλά ακόμη και όσα υποτίθεται ότι ζητούν, είναι εξολοκλήρου μέσα στο πλαίσιο της λεγόμενης «ευρωπαϊκής προοπτικής». Δεν αποκλίνουν ούτε σε ένα «και» από όσα κάθε καλός «ευρωλάγνος» (φιλελεύθερος ή σοσιαλδημοκράτης) θα έγραφε στα δικά του κατάστιχα. Αν όλα τα παραπάνω ισχύουν, τότε τίθεται ένα ερώτημα: για ποιο λόγο κοντεύουν να φτάσουν σε ρήξη; Τελικά, ποιο είναι το πρόβλημα;
 
ΑΓΟΡΑΖΟΥΝ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΧΡΟΝΟ(;)…
 
Πολλοί λένε ότι το πρόβλημα μεταξύ Ελλάδας και εταίρων είναι οικονομικό. Δεν τα βρίσκουν στα «νούμερα», λένε. Κάτι τέτοιο είναι ένα προφανές ψεύδος. Όπως είδαμε, οι διαφωνίες δεν είναι στα νούμερα. Η ελάχιστη απόκλιση στα πρωτογενή πλεονάσματα είναι απλά η «στάχτη στα μάτια». Είναι αυτό που προτάσσεται. Είναι η θεατή όψη του φεγγαριού. Είναι αυτό με το οποίο και οι δύο κερδίζουν χρόνο (ο καθένας για τους δικούς του σκοπούς). Στην πραγματικότητα το τελευταίο που τους απασχολεί είναι το οικονομικό. Και ίσως αυτός είναι και ο λόγος που τόσο ο Γ. Βαρουφάκης όσο και ο Β. Σόιμπλε δεν συμμετέχουν πλέον στις διαπραγματεύσεις.
 
Εάν σε κάτι έχει δίκιο ο Αλέξης Τσίπρας είναι πως το πρόβλημα είναι πολιτικό. Πολιτικό, όμως, όχι με τους όρους που το θέτει. Δεν είναι ανάμεσα σε μια «αριστερή» κυβέρνηση που μάχεται απέναντι στην «νεοσυντηρητική» Ευρώπη. Αν αυτό ήταν το θέμα τότε γιατί οι προτάσεις της ελληνικής κυβέρνησης έχουν τόσο ελάχιστη απόκλιση σε σχέση με αυτές των νεοσυντηρητικών;
 
Το πολιτικό ζητούμενο, ωστόσο, ενυπάρχει. Αλλά με διαφορετικούς όρους.
 
*Πηγή: imerodromos.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου