Οι πάγοι λιώνουν, ο... πόλεμος αρχίζει!

Τη νέα Γη της Επαγγελίας ανακαλύπτουν στην Αρκτική οι χώρες που έχουν κυριαρχικά δικαιώματα στην περιοχή και ως σύγχρονοι χρυσοθήρες σπεύδουν να εδραιώσουν τα συμφέροντά τους, σε έναν «πόλεμο παγοθραυστικών» πρωτοφανή στην ιστορία του Βόρειου Πόλου. Ο λόγος είναι απλός: Καθώς οι πάγοι λιώνουν, ανοίγονται νέες θαλάσσιες οδοί που θα φέρουν «επανάσταση» στη ναυσιπλοϊα, όπως ακριβώς το Κανάλι του Σουέζ, και άρα θα επιτρέψουν -επιτέλους- την εκμετάλλευση των πλούσιων κοιτασμάτων.

Οι έρευνες έχουν δείξει ότι η Αρκτική κρύβει το 25% από τα εναπομείναντα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου στον πλανήτη, γεγονός που μετατρέπει το Βόρειο Πόλο σε νέο πεδίο σφοδρού ανταγωνισμού μεταξύ των ενεργειακών γιγάντων.
Αμερικανική έκθεσηΟι εκτιμήσεις επιβεβαιώθηκαν την περασμένη εβδομάδα από έκθεση της αμερικανικής Επιτροπής Ερευνών στην Αρκτική, το πόρισμα της οποίας επισημαίνει τις τεράστιες αλλαγές που επιφέρει στη ναυσιπλοϊα, την αλιεία και τη βιομηχανία ενέργειας το γεγονός ότι τα άλλοτε απροσπέλαστα παγωμένα νερά του Βόρειου Πόλου είναι ήδη προσπελάσιμα -σε ορισμένα σημεία- για τουλάχιστον πέντε μήνες τον χρόνο. Ηδη, τον Αύγουστο του 2005, το ρωσικό Akademik Fyodorov ήταν το πρώτο πλοίο που έφθασε στο Βόρειο Πόλο χωρίς τη βοήθεια παγοθραυστικού.
ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
Οι χώρες της περιοχής προετοιμάζονται από σήμερα για τη «μάχη της επόμενης μέρας». Η Ρωσία εκτιμά ότι τα κοιτάσματα στο δικό της τμήμα στον παγωμένο βορρά αγγίζουν το 1,5 τρισεκατομμύριο ευρώ γι αυτό και έχει ήδη ξεκινήσει την εκμετάλλευση του πεδίου φυσικού αερίου Σκότμαν, στις ακτές της Αρκτικής. Επιπλέον, η Νορβηγία ξεκινά τον Δεκέμβριο, μέσω της κρατικής Statoil, την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου στο πεδίο Σνέβιτ, το πρώτο στη Θάλασσα του Μπάρεντς.
Η αξία των κοιτασμάτων στην Αρκτική κρίνεται τόσο μεγάλη που ακόμη και σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ δεν διστάζουν να έρθουν σε πλήρη ρήξη προκειμένου για τη διασφάλιση των κυριαρχικών δικαιωμάτων τους στην περιοχή.
Καναδάς και Δανία ερίζουν για το νησί Χανς, ένα άγονο κομμάτι γης, έκτασης μόλις 1,3 τετραγωνικού χιλιόμετρου ακριβώς στην είσοδο του Βορειοδυτικού Περάσματος, που ενώνει τον Ειρηνικό με τον Ατλαντικό Ωκεανό. Η Νορβηγία και η Ρωσία έχουν εδαφικές εκκρεμότητες στη θάλασσα του Μπάρεντς, ΗΠΑ και Ρωσία διαφωνούν για τα χωρικά ύδατα στη Θάλασσα Μποφόρ, ΗΠΑ και Καναδάς για τα δικαιώματα στο Βορειοδυτικό Πέρασμα ενώ πρόσφατα ανέκυψαν διαφωνίες μεταξύ της Αλάσκας και της επαρχίας Γιούκον του Καναδά όσον αφορά τα θαλάσσια σύνορά τους.
«Το πετρέλαιο θα φέρει την περιοχή στο κέντρο των γεωπολιτικών εξελίξεων», εκτιμά ο Αρβιντ Τζένσεν, της εταιρείας Hammerfest που παρέχει συμβουλές σε όσους επιθυμούν να εξερευνήσουν τον πλούσιο βορρά. Διότι το ενδιαφέρον δεν εξαντλείται στους ενεργειακούς πόρους. «Η πρωτοφανής πρόσβαση που θα έχουν τα πλοία θα φέρει κόσμο στο βορρά και θα μειώσει σημαντικά τις θαλάσσιες εμπορικές οδούς», επιβεβαιώνει η έκθεση των Αμερικανών, αφού σήμερα η μεταφορά προϊόντων με εμπορικό πλοίο από τη βόρεια Ευρώπη στο ιαπωνικό λιμάνι Γιοκοχάμα κοστίζει 1.500 δολάρια ενώ μέσω των νέων θαλάσσιων οδών θα κοστίζει μόλις 500 δολάρια.
ΚΑΝΑΔΑΣ-ΔΑΝΙΑΤα «Ιμια» του Βορρά
Οταν το 1984 ο υπουργός Γροιλανδίας της Δανίας, Τομ Χόιεμ επισκέφθηκε τη νήσο Χανς, ύψωσε τη δανέζικη σημαία και παράχωσε δίπλα της ένα μπουκάλι μπράντι με ένα σημείωμα «Καλώς ήλθατε στη Δανία», η θύελλα που ξεσηκώθηκε ήταν μάλλον υπερβολική για τα δεδομένα του Βόρειου Πόλου. Πριν από δύο χρόνια, η θύελλα επαναλήφθηκε όταν ο υπουργός Αμυνας του Καναδά, Μπιλ Γκράχαμ, έφθασε στο νησί και έστησε την καναδική σημαία με τη βοήθεια Καναδών στρατιωτών. Και οι δύο χώρες έχουν κατά καιρούς αποστείλει πολεμικά πλοία γύρω από το νησί, η κυριαρχία του οποίου, εκτιμούν οι αναλυτές, θα εδραιώσει κυριαρχικά δικαιώματα σε ένα μεγάλο κομμάτι της Αρκτικής. Και παρότι Δανία και Καναδάς συμφώνησαν να εγκαταστήσουν κοινή μετεωρολογική μονάδα στο νησί, ο καναδικός στρατός παρουσιάζει τη νήσο Χανς ως το σημαντικότερο επιχείρημα υπέρ του αιτήματός του να εξοπλιστεί με πολεμικά παγοθραυστικά.
ΚΑΝΑΔΑΣ - ΗΠΑ Εμπορική οδός
Ο Καναδάς επιμένει ότι το Βορειοδυτικό Πέρασμα, που ενώνει τον Ατλαντικό με τον Ειρηνικό Ωκεανό, ανήκει στα χωρικά του ύδατα, ισχυρισμό που οι ΗΠΑ απορρίπτουν, αντιτείνοντας ότι πρόκειται για διεθνή ύδατα. Το 2005, οι ΗΠΑ έστειλαν πυρηνικό υποβρύχιο στο Βορειοδυτικό Πέρασμα, χωρίς να το αναγγείλουν στην καναδική κυβέρνηση, αμφισβητώντας έτσι ευθέως τους ισχυρισμούς του Καναδά. Το αμερικανικό ναυτικό δημοσίευσε μάλιστα φωτογραφίες του υποβρύχιου USS Charlotte να αναδύεται στον Βόρειο Πόλο. Η ένταση κορυφώθηκε το 2006 όταν ο νεοεκλεγείς Καναδός πρωθυπουργός Στέφεν Χάρπερ δεσμεύτηκε να αποστείλει παγοθραυστικά στην περιοχή για να «διασφαλίσει την καναδική κυριαρχία και να λάβει μέτρα για την προστασία της εδαφικής ακεραιότητας της χώρας». Τον Απρίλιο του 2006, η κυβέρνηση αποφάσισε να μετονομάσει τη συγκε- κριμένη θαλάσσια οδό από «Βορειοδυτικό Πέρασμα» σε «Καναδικά Εσωτερικά Υδατα».
ΝΟΡΒΗΓΙΑ - ΡΩΣΙΑΔικαίωμα αλιείας στην «γκρίζα Ζώνη»
Οι δύο χώρες έχουν συμφωνήσει για τα δικαιώματα αλιείας στη «Γκρίζα Ζώνη» της Θάλασσας του Μπάρεντς, διαφωνούν ακόμα ωστόσο για το δικαίωμα πρόσβασης στην ευρύτερη περιοχή και ειδικότερα για τα δικαιώματα εξόρυξης πετρελαίου και φυσικού αερίου.
ΗΠΑ - ΡΩΣΙΑ«Διαίρεση» της θάλασσας Μπέρινγκ
Η Ρωσία δεν έχει ακόμη επικυρώσει τη συμφωνία του 1990 με τις ΗΠΑ όσον αφορά τη «διαίρεση» της Θάλασσας Μπέρινγκ. Από πλευράς τους οι ΗΠΑ δεν έχουν επικυρώσει το μόνο νόμιμο εργαλείο διευθέτησης των σχετικών διαφωνιών, τη Συνθήκη του Νόμου της Θάλασσας.

(της Της Ελενας Μπέλλη, από την Ημερησία)